نحوه فعالیت راکت اینترنت در بازار بینالمللی
شرکت ساز
شرکت راکت اینترنت یک استودیوی استارتاپی است که با پشتیبانی IT، خدمات بازاریابی و سرمایه گذاری، فرصت رشد به شرکت های نوپا می دهد. این شرکت از 2007 تا به حال دچار تغییرات زیادی شده، ولی استراتژی و سیاست کاری تقریبا ثابتی را اتخاذ کرده است. راکت اینترنت در سایت خود ادعا می کند که “شرکت می سازد”، برای گروه هدفی که جمعیت 75 درصدی خارج از امریکا و چین را تشکیل می دهند و این شعار که همه –علی رغم فرهنگ متفاوت- باید به محصولات و تکنولوژی دسترسی داشته باشند، و آن ها با ساخت شرکت ها از صفر به تحقق این رویا کمک می کنند. نگاه دنیا البته شکل دیگری است.
نسیم آزادگان
به گفته یکی از مدیران جزء سابق، راکت اینترنت یکی از موفق ترین شرکت های فناوری است که به عنوان کارخانه استارتاپی و سرمایه گذار پرخطر، مشغول درآمدزایی از کلون (Clone) کردن استارتاپ های موفق سیلیکون ولی است. راکت اینترنت برای این کار پروسه تقریبا ثابتی را دنبال می کند؛ این شرکت که از ابتدا به قصد کپی کردن ایده های موفق شکل گرفته و تمایلی به اوریجینال بودن ندارد، پس از موفقیت و غلبه شرکت دست سازش در بازارهای محلی، این کسب و کار کپی شده نوپا را به شرکت اصلی می فروشد. این استراتژی بعد از موفقیت CityDeals و فروش آن به Groupon به مبلغ 170 میلیون دلار شکل گرفت و تثبیت شد. البته تمام تلاش های شرکت موفقیت آمیز نبوده است؛ برای نمونه کلونی که از Airbnb زده شده، به خاطر تمرکز محلی شرکت اصلی و محوریت آن بر تکنولوژی که برای بازدهی بیشتر به جلب اعتماد مشتری وابسته است، به ثمر نرسید. ( منبع: Hussle.co)
البته شهرت این شرکت تنها به دلیل کپی کاری نیست، و بسیاری از کارمندان سابق آن معتقدند که رفتار CEO ها –برادران سم ور- با کارکنان خشن و به قولی “هیتلرگونه” است. همچنین تغییر تمرکز سرمایه گذاری بر آگهی ها نیز در این رویه بی تاثیر نیست. در این کلون ها تا 2-3 ماه اول، 4-5 میلیون سرمایه ریخته می شود و در یک پروسه 4-5 ماهه، ماهی 20 میلیون دلار که بخش بزرگی از آن دراستخدام افراد و آگهی ها هزینه می شود. پروژه تا جایی ادامه پیدا می کند که سودآور باشد و سپس سرنوشتی مانند باقی این شرکت ها در انتظارش است. (منبع: hussle.co)
در میان این شرکت ها، Jumia نمونه خوبی است از راهی که راکت اینترنت در پیش گرفته و گاهی به مقصد نمی رسد. Jumia -که نسخه آفریقایی آمازون است- به امید جذب طبقه متوسط به خرید آنلاین ایجاد شد و اکنون پس از 4 سال، کاهش فروش و ضرر 8/18 میلیون دلاری اش، کارآمدی راکت اینترنت را در هاله ای از تردید فرو برده است. در این بین رشد درآمد 11 استارتاپ دیگر راکت اینترنت نیز کم شده که دلیل این رکود، تغییر در پشتیبانی و هزینه های زیاد بازاریابی تخمین زده می شود. اوج این خسارت ها در 2015 و با ضرر 1/1 میلیارد دلاری، سقوط 39 درصدی ارزش سهام راکت اینترنت را به همراه داشت.
(منبع: fortune.com)
مورد دیگری که کارایی راکت اینترنت را زیر سوال برده، خروج ناگهانی آنها از بازار ترکیه است؛ این پاپس کشیدن از بازاری که با 35 میلیون کاربر اینترنت، در ظاهر برای شرکت های تجارت الکترونیکی بسیار نویدبخش به نظر می رسید، باعث شده که شرکت های نوپا با احتیاط بیشتری به راکت اینترنت نزدیک شوند. راکت اینترنت همراه با فروش بسیاری از کلون های نوپای خود در ترکیه مانند Sporena و Zidaya و نیز بستن دفتر خود، 400 نفر را نیز اخراج کرد. همزمان با این خروج، راکت اینترنت با بستن Mizado کلون آمازونی اش در دبی، تمرکز خود را از این مناطق برداشته و نگاهش را به شمال آفریقا و مصر معطوف کرده است. به نظر می رسد که حاشیه سود پایین بازار ترکیه نسبت به بازارهای دیگر و نیزرقابت زیاد موجود در منطقه، از دلایل کناره گیری راکت اینترنت است. (Thenextweb.com)
و در آخر و با وجود تمام این مسائل، مشارکت راکت اینترنت در هر زمینه ای این شبهه را ایجاد می کند که برای ادامه کار و به ثمر رساندن پروژه، به اندازه کافی سود شخصی برای شان ایجاد خواهد شد تا کفاف درآمدهای بالای آنان را بدهد؛ یا سرانجامی مشابه این شرکت های وانهاده
خواهد داشت.