در یک نشست بررسی شد
نقش شبکه های اجتماعی در کتاب خوان کردن مردم
نشست «راهکارهای افزایش کتاب خوانی از طریق شبکه های اجتماعی» برگزار شد.
ایسنا- صدیقه محمداسماعیل، عضو هیات علمی گروه علم اطلاعات و دانششناسی دانشگاه آزاد اسلامی، در این نشست گفت: ما امروز در جامعه اطلاعاتی به سر می بریم. در جامعه اطلاعاتی همه ابعاد حول محور اطلاعات و شیوه های انتقال اطلاعات متمرکز است. برای ترویج کتاب خوانی از راه شبکه‌های اجتماعی هم باید بر محملهایی متمرکز شویم که به سرعت دادن و آسانتر کردن این عادت کمک کنند. طبیعتا شبکه‌های اجتماعی، رسانههای اجتماعی و نشر الکترونیکی در این زمینه موثر است.
وی درباره چگونگی بهره گرفتن کتابخانهها از امکانات شبکه های اجتماعی گفت: کتاب خواندن از نظر من جزو نیازهای اولیه است، انسانهای اولیه انتقال اطلاعات را جزو نیازهای اولیه خود دیده و برای آن راه حلهایی ایجاد کرده اند، در حال حاضر هم انسان به دنبال پاسخگویی به این نیاز است و آن را از روشهای گوناگون دنبال میکند.
این کارشناس افزود: ما از سویی با شرایط تحریم اطلاعاتی و از سوی دیگر با سونامی اطلاعاتی مواجهیم. در این شرایط که ما نیاز به تشخیص سره از ناسره داریم، به یک نظام فیلترینگ نیاز داریم که اطلاعات را بهنگامتر و با ارزش افزوده بیشتر در اختیار مخاطب قرار بدهد.
وی گفت: رسانههای اجتماعی هم تعاریف متفاوتی دارند، در واقع این رسانه ها به مخاطبان خود امکان اشتراک محتوا میدهند و برای جمع زیادی امکان تولید محتوا و جابه جایی آن را میدهند. اکنون وظیفه ما شناسایی جنبههای مثبت این رسانهها و استفاده از آنهاست. این جاست که ما میتوانیم بهترین بهره را از شبکه‌های اجتماعی ببریم و علایق و سلایق مخاطبان را تشخیص دهیم و در این عرصه موفق باشیم.
امیررضا اصنافی، مدیر گروه آموزشی علم اطلاعات و دانششناسی و رییس کتابخانه دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی دانشگاه شهید بهشتی، هم گفت: ما در جامعهای زندگی می کنیم که با چالش نبود توجه به اطلاعات مواجه هستیم و بخش بزرگی از جامعه اهمیت اطلاعات را درک نکردهاند. اطلاعات به معنای آگاه بودن است. در دورهای رقابت کشورها بر اساس محصولاتی بود که تولید می کردند. اما در عصر حاضر اطلاعات به عنوان کالا مطرح است و این کالا کمتر دچار کهنگی می شود. هرقدر از این اطلاعات بیشتر استفاده شود، اطلاعات وارد چرخهای میشود که بیشتر مورد استفاده قرار میگیرد.
وی افزود: وقتی می بینیم اطلاعات چقدر حائز اهمیت است، باید به این توجه کنیم که مساله اساسی ما فقط کتاب نخواندن نیست، کتاب تنها محملی برای اطلاعات است. مساله اساسی ما بی توجهی به اطلاعات و نبود درک اهمیت اطلاعات است. ما باید نیاز اطلاعات خود را درک کنیم. شاید ما عادت نداریم فکر کنیم این موضوع در جامعه پیامدهای فکری و اخلاقی دارد که بعدا خودش را نشان میدهد؛ کتاب خواندن هم بخشی از این احساس است. در بحث از کتاب خواندن باید به این بپردازیم که کتاب خوانی چه فایدهای دارد. اگر جامعهای کتاب خوان باشد و در بعد وسیعتر اهمیت اطلاعات را بداند و راههای کسب اطلاعات را بداند، هر کدام از این افراد در جامعه تاثیر مثبت دارند. قرار نیست اطلاعات فقط روی کاغذ باشد، بخشی از دادهها قابل دیدن و شنیدن هستند و در بخشهای مختلف قابل استفاده اند.
اصنافی درباره این موضوع که چقدر رسانههای اجتماعی می توانند تهدید برای مطالعه باشند، گفت: اطلاعات به تنهایی کافی نیست. اگر هر کدام از ما دانشی را که داریم بسط ندهیم این اطلاعات فایده ندارد. ما در کنار اطلاعات به ارتباطات نیاز داریم. اطلاعات در عصر حاضر پدیدهای است که با همراهی با ارتباطات امکانات فراوانی را برای ما ایجاد کرده است. مخاطبان با استفاده از رسانههای اجتماعی گفتهاند که نمی خواهند تنها مخاطب باشند و می خواهند تولیدکننده مخاطب هم باشند.
وی گفت: اما چالشی که رسانههای اجتماعی میتوانند داشته باشند به آموزش و درک ما از این رسانهها بازمی گردد. اگر ما بخواهیم به جنبه مثبت نگاه کنیم می توانیم بگوییم این رسانه ها تاثیرات مثبتی هم می توانند داشته باشند. به هر حال استفاده از این رسانهها امکانات سورفتارهایی را فراهم می کنند و این بستگی به هر آدم دارد.
اصنافی درباره نقش کتابخانه های الکترونیکی در مطالعه گفت: این ها وسیلهای هستند برای مخاطبان، خصوصا آنهایی که با رسانههای نو، انس و الفت دارند. نسل جدید، نسلی هستند که با اینترنت بزرگ شدهاند و ما باید این نسل را بشناسیم و با تغییرات آنها، زمینه را برای این نسل فراهم کنیم و از آنها عقب نمانیم.
اصنافی نیز تاکید کرد: باید توجه کرد امروز بخشی از جوانان ما مجهز به سواد اطلاعاتی نیستند و دید انتقادی به شبکه های اجتماعی ندارند. این رسانه برای آنها تنها منبع کسب اطلاعات است. یکی از اتفاقهایی که در کتابخانهها میتواند بیفتد، این است که کانالهای دسترسی به اطلاعات درست تسهیل شود. اقدام گوگل در ایجاد گوگل اسکولار قدمی در این راه بود که بتوان از این راه به اطلاعات علمی دست پیدا کرد.
او افزود: اگر بخواهیم نمونههای قابل توجه استفاده از شبکه‌های اجتماعی برای کتاب خوانی را مثال بزنیم میتوانیم انجمنهای کتابداری کشورهایی چون کانادا، آمریکا و سنگاپور را مثال بزنیم که چطور از طریق این شبکهها اطلاعرسانی و ترویج کتاب خوانی را آموزش میدهند. حتی در پایگاه یوتیوب یا حتی پایگاه فارسی زبان آپارات می توان موارد آموزشی بسیاری یافت. پایگاه های دیگری هم هستند که در زمینه کتاب خوانی و دیگر موارد آموزشی قابل استفاده هستند. وی افزود: اما کتابخانههای ما با مشکلاتی مواجه هستند؛ آن هم کمبود خلاقیت در کتابدارها و روزمرگی و بیعلاقگی به فناوری و مقاومت در برابر فناوری است. کتابخانههای عمومی دانشگاه مردم هستند، اما این کتابخانهها خلاق نیستند. او درباره بقای کتابخانه ها در عصر کتابخانههای دیجیتال گفت: در جهان کتابخانهها در حال به روز کردن خود هستند. اگر ما هم امروز با فناوریها به روز نشویم محکوم به فنا هستیم. گرچه به هر حال کتابخانههای کاغذی همچنان خواهند ماند، اما باید با توجه به نیاز مخاطب به روز شوند.