fanavaran
آخرین اخبار
facebook RSS ارسال به دوستان نسخه چاپی ذخیره خروجی XML خروجی متنی
کد خبر : 78067

واژه سازی و بومی سازی دانش

یوسف امیری-یکی از مهم ترین دلیل های واژه سازی علمی در هر زبانی، بومی سازی دانش و آسان سازی گسترش آن در میان سخنگویان به آن زبان است. تا زمانی که واژه های علمی و فنی به زبان نابومی باشند، بومی سازی، آفرینش، و گسترش دانش با مانع های جدی رو به رو خواهد بود.

کاربرد واژگان بیگانه در زبان برای بیان مفهوم های علمی و فنی مانند کاربرد روش مونتاژ در تولید صنعتی است. کارخانه ای که قطعه ها را وارد کند و تنها کارش مونتاژ باشد، شاید سود خوبی ببرد اما با قطع شدن جریان قطعه ها، دیگر نمی تواند روی پای خویش بایستد. جامعه ای هم که نتواند دانش را بومی کند و از خود دانش نو بیافریند، نمی تواند پیشرفت کند و به پیشرفت ادامه بدهد. برای رسیدن بدین هدف باید زبانی توانا داشته باشد. 
نمونه ی آن گسترش و پیشرفت دانش در اروپای دوران تاریک پس از ترجمه از عربی به لاتین و سپس جایگزینی لاتین با زبان های بومی کشورهای اروپایی است؛ و نیز گسترش دانش در میان مسلمانان پس از ترجمه از هندی، یونانی و پارسی میانه به عربی. البته وارون آن هم درست است. وقتی در گذشته، دانشمندان ایرانی به عربی می نوشتند، میان مردم و دانش دیواری می کشیدند و نشر دانش را دشوار می کردند. زبان بیگانه دیوار است زیرا بسا کسانی که استعداد یادگیری علمی و فنی داشته باشند اما استعداد یا فرصت زبان آموزی نداشته باشند. تجربه ی شخصی من نیز در دوران دانشگاه همچنین بود، یعنی دوستانی داشتم که زبان انگلیسی برایشان مهم ترین مانع آموزش بود. اما هرگاه کتاب یا جزوه ای به پارسی در اختیار می داشتند درک بهتر و موفقیت بیشتری می داشتند. 
تا زمانی که دانش و واژگان علمی به زبان بیگانه باشند، گسترش و بومی سازی دانش ممکن نخواهد شد یا دست کم در مقیاس گسترده ای نخواهد بود. بومی سازی و نگارش علمی به زبان بومی به معنای برداشتن زبان های بیگانه از دستگاه آموزش نیست بلکه برداشتن آنها به عنوان مانع آموزش است. شاید برخی پیشنهاد کنند که اساساٌ آموزش را به زبان بیگانه انجام دهیم که دیگر این مشکل پیش نیاید. گذشته از آن که چنین پیشنهادی از نظر کاربردی و فنی عملی نیست و مشکل های بیشتری پیش خواهد آورد، از دیدگاه هویّتی، اجتماعی، و فرهنگی هم برای زبانی مانند پارسی، با چنین پیشینه و توانایی هایی، پذیرفتنی نیست. 


نظر شما



نمایش غیر عمومی
تصویر امنیتی :