دولت آمریکا روسیه را متهم می کند که می خواهد در رقابت امنیت سایبری، فضایی همچون دوران جنگ سرد را رقم بزند و ادعای دخالت سایبری روسیه در انتخابات آمریکا و  احتمال نفوذ سایبری به سامانه های انتخابات آتی آلمان علیه آنگلا مرکل در همین راستا مطرح شده است. با توجه به اینکه انتخابات ریاست جمهوری کشورها از طریق شبکه های تلویزیونی ماهواره ای، اینترنت و شبکه های اجتماعی توانسته بعد جهانی به خود بگیرد، نظر شما درباره امنیت سایبری در این انتخابات چیست؟

این روند البته به چند سال پیش بازمی گردد؛ زمانی که ویکی لیکس فاش کرد آمریکا نه تنها از سران کشورهای دشمن خودش؛ بلکه از سران کشورهای متحد خودش هم کاملا جاسوسی می کرده است. یکی از مسائلی که جولیان آسانژ در ویکی لیکس فاش کرد، استراق سمع مکالمة خصوصی آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان بود. البته همیشه این گونه مسائل امنیتی وجود داشته است؛ اما در عصر جهانی شدن همه چیز رسانه ای شده و ویکی لیکس هم به طور خاص مطرح شده است. در گذشتة نه چندان دور شاید روش های امنیتی خیلی ابتدایی تر بود، ولی در عصر دیجیتالی شاهد هستیم که از این قبیل اتفاق ها خیلی می افتد. 

از آنجا که قرار بود کلینتون تاحدودی ادامه دهندة سیاست های دولت اوباما باشد، چون آنان در نحوة عملکردشان احساس ضعف می کردند، به خصوص اینکه کلینتون حدود 30 هزار ایمیل را پاک کرده و مبادرت به راه اندازی سرور شخصی در زیرزمین خانه اش کرده بود که کارهای کاملا غیرقانونی محسوب می شد، آنان برای دورکردن افکار عمومی از اتفاقاتی که در دوران رقابت های انتخابات ریاست جمهوری مطرح شده بود، پای روسیه را وسط کشیدند تا هر اتفاقی را به گردن روسیه و به ویژه شخص پوتین بیندازند. در آمریکا هر وقت می خواهند کشوری را ضعیف کنند، روی رهبرش دست می گذارند. کافی است رهبر کشور هدف یک مقدار هم کاریزماتیک و غیردموکراتیک باشد؛ آنگاه مدام به او حمله می کنند. این روش کاملا غیردیپلماتیک است و معمولا روش این است که به یک کشور حمله می کنند، نه به رهبر یا مقامات رسمی آن. ولی از آنجا که بی لیاقتی، به خصوص در چهار سال نخست وزارت خارجة کلینتون بسیار زیاد شده بود، آنان به خودشان اجازه دادند که برای سرپوش گذاشتن روی خرابکاری خودشان برخی از اتفاقات را به گردن روسیه بیندازند. البته ممکن است روسیه در انتخابات آمریکا به گونه ای دخالت کرده باشد، زیرا اوباما و کلینتون این کشور را هدف قرار داده بودند و حتی کلینتون حرف هایی می زد که آخر و عاقبتش به جنگ جهانی هم کشیده می شد. به هر حال اگر روسیه نقشی داشته باشد، یک جنجال بزرگ رسانه ای در آمریکا راه می افتد و حتما پس از فاش شدن خبر درباره آن صحبت می شود. بنابراین اگر این شایعه ها محتوایی داشته باشد در طول یک سال نخست و درنهایت دورة چهارساله ریاست جمهوری ترامپ فاش خواهد شد.

 این تحلیل مطرح بود که در صورت انتخاب کلینتون که دارای تفکر «مداخله بشردوستانه» است، احتمال بازگشت روسیه به سال 1990 و شرایط پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی وجود داشت. اما با آمدن ترامپ، روسیه می تواند خودش را از بحران پنج ساله ای که در آن گیر افتاده، بیرون بکشد.

هدف دموکرات ها این بود، ولی روسیه به هیچ طریقی به سال 1990 باز نمی گشت. زیرا فرهنگ روس ها به گونه ای است که هرچه بیشتر آنان را از آن حالت زمستان خوابی بیدار کنید، آنان تهاجمی تر رفتار می کنند. پس آمریکا به هیچ طریقی نمی توانست روسیه را به سال 1990 و اتفاقاتی که پس از سقوط اتحاد جماهیر شوروی افتاد، برگرداند. البته معنی آن این نیست که تحریم های اقتصادی آمریکا و اتحادیه اروپا روی روسیه اثر نگذاشته است. آثار این تحریم ها وحشتناک بوده؛ ولی به هر حال روس ها مصصم و مصمم تر می شدند و حتی کار به جایی می کشید که جنگ علنی مطرح شود. 

درخصوص اینکه گفته می شود روسیه در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا دخالت کرده، واقعیت این است که نه تنها سندی وجود ندارد؛ بلکه کسانی که تاریخ آمریکا را مطالعه کرده اند، می دانند که واشنگتن در 70 سال اخیر در انتخابات اکثر کشورها دخالت کرده و یک نمونه اش انتخابات اوکراین بود. مواردی همچون دخالت در انتخابات کشورهای آمریکای لاتین هم هست که یک موردش اخیرا باعث برکناری رییس جمهور برزیل شد و سازمان جاسوسی آمریکا هم تلاش می کند در ونزوئلا خرابکاری کند و دوباره کسانی را سر قدرت بگذارد که مامور سیا هستند.

 هرچند اکنون قدرت نفوذ نرم آمریکا در حال فروپاشی است و این ضعف در خاورمیانه نمود پیدا کرده، اما آنان به جای اینکه سیاست های شان را تغییر بدهند، انگشت خود را به سوی کشور دیگری نشانه می روند تا بگویند تقصیر شما بود که ترامپ به قدرت رسید. 

روندی که مردم خارج از آمریکا می بینند، این است که به دلیل تصمیمات اشتباهی که از زمان جورج بوش پسر گرفته شد، استراتژی هایی که اجرایی شد و سپس خطاهای دوره وزارت خارجه کلینتون و حتی سخنانی که او تا این اواخر می گفت، کلا آمریکا در موضع خیلی ضعیفی قرار گرفته است. 

از این لحاظ اگر ترامپ مقداری سیاست انزواطلبی را در پیش بگیرد، من فکر می کنم هم به نفع سیاستمداران و هم به نفع شهروندان آمریکاست تا هم یک مقدار بازار کار در آمریکا رونق بگیرد و هم مالیاتی که مردم می دهند به جای اینکه در جنگ های بی انتها به خصوص در خاورمیانه هدر شود، در خود آمریکا هزینه بشود. ضمن اینکه نباید این موضوع را نادیده بگیریم که اکنون 47 ایالت از 50 ایالت آمریکا به لحاظ اقتصادی ورشکسته هستند. منتهی باید صبر کرد و دید که آیا ترامپ شعارهای تبلیغاتی اش را اجرا می کند یا صرفا برای او مصارف انتخاباتی داشته است.

 آیا بحث رقابت امنیت سایبری می تواند به عنوان استراتژی جدید در عصر جهانی شدن جایگزین رقابت تسلیحات هسته ای بشود؟

رقابت سایبری جایگزین رقابت هسته ای زمان جنگ سرد شده است. منشاء هک هایی که می شود، از چین و روسیه است یا هک هایی که اصلا منشاء آن مشخص نیست و البته این یک روش کاملا جدید است. در ارتش چین یک واحد چندهزار نفری با تخصص هک کردن شرکت ها و منابع دولتی آمریکایی شکل گرفته و حتما در روسیه و ایران و سایر کشورها هم  این واحد نظامی و امنیتی وجود دارد. اکنون می توان گفت که جنگ سایبری یک ارگان رسمی در داخل واحدهای تخصصی ارتش های دولتی است و در سال های آینده حتما نفوذ بیشتری خواهند داشت. ما هنوز نمی دانیم پشت ویکی لیکس چیست و خیلی مرموز است. همه می گفتند امکان دارد جولیان آسانژ و سایت ویکی لیکس بر انتخابات آمریکا اثر بگذارد و خیلی ها می گویند که روسیه آن را حمایت می کند. اما تا اینجا که ما می دانیم، هنوز ویکی لیکس مستقل است. حدود سه هفته پیش از انتخابات ریاست جمهوری آمریکا شبکه خبری سی ان ان اعلام کرد که جولیان آسانژ اسناد بسیار مهمی دارد. ما منتظر اسناد غیرمنتظره ای علیه کلینتون بودیم، اما بعدا اعلام کردند که جولیان آسانژ تجدیدنظر کرده است. درحالی که تاکنون سابقه نداشته آسانژ در افشای اسناد، تجدیدنظر یا تامل کند و صرفا صحت مدارک را مدنظر داشته است؛ بنابراین گمان می رفت که زیر فشار روس ها این کار را انجام نداده است. ادوارد اسنودن هم که اکنون در روسیه زندگی می کند و دقیقا معلوم نیست چه کار می کند. این روندها اتفاق افتاده و در آینده خیلی بیشتر خواهد شد و البته باعث شفافیت بیشتر هم می شود؛ بنابراین ممکن است سیاست همین طور ادامه پیدا کند، ولی باز هم زیرزمینی و زیرزمینی تر بشود، حتی برای کسانی که دسترسی به هک کردن همه چیز را دارند.