آیا می توان پیروزی دونالد ترامپ را در هزاره سوم به نوعی تهدید صلح و دموکراسی از طریق بازیگران غیردولتی در شبکه های اجتماعی فراملی دانست؟
پس از پیروزی ترامپ، به سرعت اخبار و تحلیل های بسیاری در رسانه های جمعی دنیا منتشر شد که وی براساس چه معیارهایی پیروز این میدان جنجالی و پرتنش شده است؟ تحلیل گران سیاسی و اجتماعی، تاثیر هکرهای روس و نفوذ به داده های خصوصی کلینتون و حزب دموکرات، انتشار اسنادی از سوی سایت «ویکی لیکس» علیه کلینتون و همچنین شبکه اجتماعی فیس بوک را به دلیل جلوگیری نکردن از انتشار اخبار نادرست و شایعات، عامل پیروزی غیرمتعارف دونالد ترامپ دانستند.
ضمن اینکه در روزهای منتهی به انتخابات آمریکا بیش از صد وب سایت حامی ترامپ از شهر کوچک «ولس» در مقدونیه (قاره اروپا)، با انتشار خبرهای جعلی برای مخاطبان آمریکایی، بازدیدکننده جذب می کردند و از راه تبلیغات گوگل و فیس بوک پول های هنگفت می ساختند. جوانان فرصت طلب ۱۶ تا ۲۰ ساله با تحلیل ذائقه مخاطبان آمریکایی خبرهایی مانند حمایت پاپ از ترامپ، خبر جعلی محکوم شدن کلینتون بر سر ماجرای ایمیل ها، خبر خرید ۱۳۷ میلیون تسلیحات غیرقانونی از سوی کلینتون و... را ساختند و منتشر کردند. خبرهایی نادرست که هریک صدها هزاربار در فیس بوک و دیگر شبکه های اجتماعی به اشتراک گذاشته شد و میلیون ها بار دیده شد و فیس بوک هم تلاشی برای مقابله با آنها نکرد.
شاید به دلیل تاثیرگذاری این مجموعه از بازیگران غیر دولتی بر پیروزی دونالد ترامپ در شبکه های اجتماعی فراملی بود که مدیران گوگل، فیس بوک، توییتر و مایکروسافت به عنوان چهار کمپانی پیشتاز جهان فناوری های آنلاین، درنهایت درپی انتقادات گسترده و فشارهای سیاسی برای مقابله با ترور، افراط گرایی و نفرت پراکنی در دنیای وب، تصمیم به تاسیس دیتابیس مشترکی گرفتند تا کار حذف محتوای نامطلوب از این سرویس ها را با سرعتی بی سابقه انجام دهند. ضمن اینکه آن ها در طی یکسال گذشته و پس از تاسیس «انجمن اینترنت اتحادیه اروپا»، در مذاکرات با وزیران کشور اعضای اتحادیه اروپا حاضر به نقض آزادی بیان و حقوق شهروندی کاربران شان در فضای مجازی نمی شدند. اما پس از ثابت شدن این موضوع که مکانیزم فیس بوک نقش بی بدیلی در گمراهی و فریب افکارعمومی مردم آمریکا برای انتخاب دونالد ترامپ داشته، تصمیم به اجرای طرحی گرفتند که در اساس برای مبارزه با نفرت پراکنی، ترور و افراطی گری دولت اسلامی داعش و... در اروپا شکل گرفته است.
ضمن اینکه آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان نیز رسما نگرانی اش را در زمینه احتمال تاثیر مخرب امنیت سایبری بر انتخابات 2017 آلمان و به خصوص از سوی روس ها اعلام کرده است. نباید فراموش کرد که قاره سبز هم مانند آمریکا در آستانه خطر بالا آمدن چهره های سیاسی پوپولیست و راست های افراطی از طریق نردبان انتخابات البته به شیوه ای کاملا دموکراتیک است. این در حالی است که باراک اوباما، رییس جمهوری آمریکا پیش تر به کرات ولادیمیر پوتین، رییس جمهوری روسیه را متهم به دخالت سایبری در انتخابات اخیر آمریکا و احتمال راه افتادن جنگ سایبری مانند دوران جنگ سرد کرده بود. اوباما پس از پیروزی ترامپ، شخصا به سیا و کنگره آمریکا دستور داد تا به بررسی و تحقیق در زمینه دخالت سایبری روسیه در انتخابات آمریکا پرداخته و نتیجه آن را تا پیش از اتمام دوره ریاست جمهور ی اش اعلام کنند.
در همین راستا، کمیسیون ویژه ریاست جمهوری آمریکا برای ارتقای امنیت سایبری ملی، توصیه هایی را برای تقویت امنیت فضای سایبری در کشور به دونالد ترامپ، رییس جمهور منتخب آمریکا مطرح کرده است. این کمیسیون خواستار اقدام فوری دو تا پنج ساله برای ارتقای امنیت سایبری کشور شده و به دولت ترامپ پیشنهاد کرده که برخی از توصیه های مندرج در گزارش ارسالی را در ۱۰۰ روز نخست فعالیت خود به اجرا بگذارد، دو پست جدید «دستیار امور امنیت سایبری» که بتواند گزارش های خود را از طریق مشاور امنیت ملی ارایه کند و پست «سفیر امنیت سایبری» که بتواند اقدامات دولت را برای تنظیم قوانین و موازین بین المللی در این عرصه رهبری و پی گیری کند، ایجاد کند.
تهدیدات هسته ای در شبکه های اجتماعی
پس از انتخابات ریاست جمهوری آمریکا نه تنها بحث نشر اخبار جعلی در شبکه های اجتماعی و خطرات ناشی از آن بالا گرفته است، بلکه محور این اخبار حتی دور تهدیدات هسته ای هم می چرخد. چنانچه نشر خبری جعلی درباره تهدید اتمی اسرائیل علیه پاکستان جنجال آفرین شد.
سایت خبری AWD-News در روز30 آذر ماه نوشت: موشه یعلون، وزیر دفاع سابق اسرائیل، پاکستان را تهدید کرده که این کشور را در صورت اعزام نیروی زمینی به سوریه با سلاح های اتمی نابود خواهد کرد.
واکنش تند خواجه محمد آصف، وزیر دفاع پاکستان نیز سه روز بعد در پیامی توئیتری منتشر شد: پاکستان هم قدرت اتمی است.
سپس وزارت دفاع اسرائیل در پی واکنش وزیر دفاع پاکستان ناگزیر شد اظهارات منسوب به موشه یعلون را با انتشار پیامی در شبکه توئیتر تکذیب کند.
اما با افزایش خبرهای ساختگی و جعلی در شبکه های اجتماعی، ژان کلود یونکر، رییس کمیسیون اتحادیه اروپا، مدیران شرکت هایی مانند فیس بوک و گوگل را فراخواند تا به طور جدی و قاطع با انتشار اخبار جعلی مقابله کنند و به آنان گفت: این به نفع خود شبکه های اجتماعی است که در این راه «پشتکاری نسبی» به خرج دهند، هر چه باشد قابل اعتماد بودن مهم ترین سرمایه آنان است.
داستان اخبار جعلی تهدیدات هسته ای اما در واقعیت به توییتر دونالد ترامپ هم راه یافت و نوشت: ایالات متحده باید به شدت ظرفیت های اتمی خود را تقویت کرده و گسترش دهد.
چالشی نوین برای دیپلماسی عمومی آمریکا که البته جوی از وحشت را هم میان مقامات سیاسی وکارشناسان هسته ای این کشور برانگیخت. چنانچه برنی سندرز، کاندیدای سابق دموکرات ها در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا با به چالش کشیدن سمت ترامپ به عنوان «فرمانده کل قوا» گفت: کنگره نباید اجازه دهد «فرمانده کل توییتر» رقابت تسلیحات هسته ای هنگفت و خطرناک دیگری راه بیندازد.
ظاهرا اظهارات ترامپ پاسخی به سخنان ولادیمیر پوتین، رییس جمهوری روسیه بوده که در کنفرانس خبری سالانه اش خواستار تقویت پتانسیل هسته ای نظامی در واکنش به طرح ناتو برای تقویت نظامی در نزدیکی مرزهای کشورش شده و گفته است: ارتش روسیه قوی تر از هر متخاصم بالقوه ای است.
به گزارش ایسنا، به نقل از پایگاه خبری هیل، جفری لویس، کارشناسان عدم اشاعه تسلیحات هسته ای نیز در واکنش به توییت هسته ای ترامپ گفت: تصور کنید ما در میان یک بحران جهانی هستیم و ترامپ چنین توییتی را منتشر کند. این امر می تواند باعث شود که رهبران کشورهای دیگر هرگونه که می خواهند پیام آن را تفسیر کنند. کره شمالی قصد دارد تا از تسلیحات هسته ای به صورت پیش دستانه در یک درگیری نظامی استفاده کند و مطمئن باشید در انجام چنین اقدامی درنگ نخواهند کرد. حتی ممکن است در صورتی که از حمله هسته ای آمریکا به خود مطلع شود، علیه ژاپن و کره جنوبی حمله هسته ای انجام دهد. بنابراین در صورتی که ترامپ در زمان نامناسبی اظهارنظر نادرستی کند، ممکن است این سیگنال به پیونگ یانگ مخابره شود که از تسلیحات هسته ای خود استفاده کند.
البته باید در اینجا به این نکته هم پرداخت که حافظه تاریخی سیاستمداران و دیپلمات ها در نظام بین الملل به خوبی به یاد دارد که صدام حسین، رییس جمهور عراق هم براساس همین درک اشتباه از سخنان حضوری سفیر وقت آمریکا در بغداد بود که فکر کرد دولت جورج بوش پدر به او اجازه حمله به کویت را داده است. اجازه ای که خود بهانه ای برای آمریکا شد تا آتش جنگ خلیج فارس را در منطقه راه بیندازد و سرنوشتی نامعلوم را تا به امروز برای مردم عراق و منطقه رقم بزند؛ سرنوشتی شوم که «داعش» در هزاره سوم از بطن آن سر بلند کرده است.