ATM (بخش پنجم)
ATM چگونه کار مي کند؟
شما نياز به مقداري پول داريد. به سمت نزديک ترين دستگاه خود پرداز يا ATM مي رويد، کارت را وارد دستگاه کارتخوان مي کنيد، دستورها را با زدن چند دکمه اجرا مي کنيد و پس از چند ثانيه در حالي که پول و رسيد را از دستگاه تحويل گرفته ايد از آنجا دور مي شويد. براي شما عجيب نيست که چگونه موجودي حساب بانکي شما در دستگاه خودپرداز (بانک خودتان يا بانک هاي ديگر) قابل برداشت است؟
ATM، مانند ديگر پايانههاي استاندارد بانکي، با استفاده از شبکههاي ارتباطي و سویيچهاي بانکي و بين بانکي (سویيچ شتاب بانک مرکزي) به سامانه متمرکز بانکداري الکترونيکي بانک ميزبانhost) Core banking) متصل ميشود. بستر ارتباطي اين شبکه ميتواند از مجموعه اي ازخطوط تلفني، اينترنت، اينترانت، خطوط اختصاصي تشکيل شده باشد. خطوط اختصاصي اکثرا در مورد دستگاههاي داخل شعب بانکها استفاده شده و خط تلفن و يا اينترنت عمدتا براي کسبوکارهاي خارج از شعب بانک به کار ميرود.
به دليل وجود بانکهاي مختلف و برخورداري هر بانک از سامانهاي مجزا، مستقل و متنوع پيغامهايي که در مسير اين شبکه ردوبدل ميشوند، باید از استاندارد و قالب يکنواختي برخوردار باشند. استاندارد قالب پيغامهاي ارسالي در اکثر نقاط دنيا و به ويژه در ايران استاندارد ISO 8583 است. درباره مفهوم شبکه و پروتکلهاي مورد استفاده در شماره بعدي توضيحات کاملتري ارایه خواهد شد.
هر دستگاه ATM همانند هر دستگاه کامپيوتري ديگر از نرمافزاري خاص برای مديريت عمليات خود برخوردار است. اين نرمافزار دو وظيفه اساسي بر عهده دارد؛ مديريت ارتباط با مشتري و مديريت عمليات بانکي مشتري. با استفاده از اين نرمافزار است که مشتري با دستگاه ارتباط برقرار کرده و درخواست خود را اعلام ميکند. همچنين با استفاده از اين نرمافزار است که دستگاه قادر به ارتباط با بانک ميزبان شده و درخواست مشتري را به اطلاع سامانه پردازشگر مرکزي بانک ميزبان ميرساند. درخصوص اين نرمافزار نيز در شمارههاي آتي توضيحات کاملتري ارایه خواهد شد.
ATM و POS ) EFT-POS) دستگاههايي هستند که با استفاده از استاندارد ISO 8583 مستقيما قادرند به سامانه بانکداري متمرکز ( Core Banking) بانکها متصل شوند. در مورد اين سامانه هم در شمارههاي آتي به صورت مشروح صحبت خواهد شد.
قسمتهاي دستگاه خودپرداز
ATM به عنوان يک ابزار بانکداري الکترونيکی متشکل از حداقل دو قسمت ورودي و پنج قسمت خروجي است.
دو قسمت ورودي عبارتند از:
کارتخوان (Card reader): کارتخوان اطلاعات شخصي دارنده کارت را از طريق قسمت مغناطيسي عابربانک ميخواند. پردازشگر اصليCore Banking با استفاده از اين اطلاعات قادر به انجام تراکنش از حساب بانکي است.
صفحه کليد (Keypad): صفحهکليد اطلاعات مورد نياز براي تراکنش را از صاحب کارت دريافت ميکند. همچنين دستورهای کاربر را براي دريافت مانده حساب و تغيير رمز اجرا ميکند. براي تراکنش نياز به PIN است که توسط صفحهکليد دريافت ميشود.
همچنين دستگاه خودپرداز پنج قسمت خروجي دارد:
بلندگو (Speaker): بلندگو کاربر را از دريافت وجه و کارت آگاه ميکند و با فشار هر کليد يک بوق ميزند.
صفحه نمايش (Display screen): صفحهنمايش دستورالعملها و عمليات تراکنش را نمايش ميدهد. اغلب صفحهنمايش دستگاههاي ATM ميتوانند از نوع صفحهنمايشهاي تک رنگ يا رنگي(CRT) و يا صفحه نمايش تک رنگ با رنگي(LCD) باشند.
چاپگر رسيد (Receipt printer): چاپگر رسيد، رسيد عمليات تراکنش را براي شما چاپ می کند.
چاپگر ژورنال (Journal printer): چاپگر ژورنال در داخل دستگاه کارگذاري شده واين امکان را ميسر ميکند که رسيد عمليات تراکنش را براي صاحب دستگاه چاپ کند.
توزيعکننده وجه (Cash dispenser): قلب يک دستگاه خود پرداز امن مکانيزم توزيع وجه است. اين قسمت اغلب در پايين دستگاه خودپرداز قرار دارد.
ادامه اين مطلب را ميتوانيد در همين ستون، هفته آينده دنبال کنید.
*ریيس هيات مديره شرکت راياننيک