وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات با بیان اینکه هم اکنون شاهد وجود پروندههای متعدد کلاهبرداری و تخلف در فضای مجازی هستیم اما ابزار مناسب برای احقاق حقوق مردم در این زمینه وجود ندارد، گفت: ما به هیچ وجه دنبال مسدودسازی و محدودسازی کسبوکارها نیستیم. اما معتقدیم این فضا باید نظم داشته و نظاممند باشد.
آیتیمن- عیسی زارعپور با حضور در برنامه تلویزیونی نگاه یک، بهتشریح برنامههای وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در دولتسیزدهم پرداخت. وی با بیان اینکه انتخابش به عنوان وزیرارتباطات ارتباطی با حضور وی در قوه قضاییه نداشته است، درمورد پذیرفتن این مسوولیت گفت: از آنجایی که آقای رییسی درزمان انتخابات ریاست جمهوری وعده داده بودند که از نظرات مردمبرای انتخاب اعضای کابینه بهره خواهند گرفت، در زمینه انتخابوزیر ارتباطات نیز از این روش استفاده کردند. به نحوی که باراهاندازی سامانهای از مردم خواسته شد افراد موردنظرشان برایوزارت ارتباطات را معرفی کنند که در آن سامانه در ابتدا ۵۰۰ نفرمعرفی شدند.
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات ادامه داد: در مراحل بعدکارگروهی بررسی این نفرات را برعهده گرفت و به تدریج بر اساسبررسی کارنامه افراد معرفیشده، تعداد نفرات به سه نفر کاهشیافت. از میان 3 نفر نهایی به جلسهای با حضور رییس جمهوردعوت شدم و با کسب اجازه از ریاست قوه قضاییه در این جلسهشرکت کردم. در نهایت نیز به عنوان وزیر ارتباطات انتخاب شدم واین مسوولیت از جانب آقای رییسی بر گردن بنده افتاده است.
زارعپور با بیان اینکه هیچ پیگیری و تلاشی برای وزیر شدن نکردمو حتی پرهیز هم داشتم چون مسوولیت سنگینی است، گفت: درصحن مجلس نیز رأی اعتماد حداکثری نمایندگان، مسوولیت ما راسنگینتر کرد. میزان رأی نمایندگان، بالاترین میزان رأی اعتماد بعداز انقلاب در حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات بود.
• نگاهمان به فضای مجازی، فرصتمحور است
وی در پاسخ به این سوال که مهمترین اقدامات مدنظر در وزارتارتباطات در 4 سال آینده چیست، گفت: تلاشمان این است کهراهبردهای مناسبی را برای بهرهگیری از فضای مجازی و فناوریاطلاعات و ارتباطات به کار گیریم. نگاه ما باید فرصتمحور باشد واز ابزارهای این فضا، بیشترین استفاده را ببریم. راهبرد دولتسیزدهم در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات، استفاده حداکثریاز این فضا برای حل مشکلات مردم است؛ بهویژه در دوران کرونازندگی مردم در این فضا شکل گرفته و بهطور قطع هر تصمیمی دراین فضا گرفته شود بر زندگی مردم تأثیرگذار است.
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات ادامه داد: قصدمان این است کهایران هوشمند در تراز انقلاب اسلامی شکل دهیم و تمام خدماتحوزه فضای مجازی را در اختیار مردم قرار دهیم. ما نگاه مدیریت وحکمرانی در این فضا داریم و چنانچه غفلت کنیم، در این حوزه جاخواهیم ماند. بر این اساس برنامههایمان را در ۸ سرفصل شاملحکمرانی، شبکه ملی، دولت هوشمند، اقتصاد دیجیتال، حمایت ازحریم خصوصی و داده، شتابدهی فضایی و توسعه پست وپست بانک به مجلس ارایه کردیم. مطابق با برنامه زمانبندی ظرفچهار سال آینده این برنامهها را محقق میکنیم. مطابق با فرمایشمقام معظم رهبری، باید وعدههایی بدهیم که بتوانیم به آن عملکنیم و ما امیدواریم که این برنامهها محقق شود.
زارعپور با بیان اینکه فضای مجازی تبدیل به فضای اثربخش شدهو روابط دولت و مردم را تحت تأثیر قرار داده است، گفت: هم اکنونعصر، عصر حاکمیت پلتفرمها (شبکههای اجتماعی و شبکههایخدماترسان) است و میزان کاربری چشمگیر مردم از این پلتفرمها،عمق نفوذ آنها را نشان میدهد. ما معتقدیم باید از این ظرفیت،برای توسعه حکمرانی استفاده کرد.
وی با بیان اینکه حاکمیت پلتفرمها هماکنون مشکل تمام دنیا است،افزود: برای همه کشورها مهم است که فلان پلتفرم چه تعداد کاربرو در چند کشور دارد. دغدغه کشورها این است که با پلتفرمهایجهانی چه کنند، زیرا این پلتفرمها حافظ قوانین محلی کشورهانیستند. به همین دلیل اتحادیه اروپا جرایمی را برای نقض قوانینمحلی برای پلتفرمهای جهانی در نظر گرفته است؛ حتی در موردمدیریت اینترنت هم نگرانی جهانی وجود دارد.
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات با بیان اینکه کشور ما در حوزهبرخی پلتفرمهای خدماترسان از جمله تاکسی اینترنتی وپلتفرمهای خرید و فروش خوش درخشیده است، گفت: در حوزه اینپلتفرمها حتی درخواست خدمات از کشورهای همسایه نیزداشتهایم اما در برخی موارد نیز جا ماندهایم. اگر مدل حکمرانیفضای مجازی برای ظرفیتهای موجود داشته باشیم که میتوانیمشاهد حل برخی مشکلات اقتصادی، اشتغالزایی، امنیتی وفرهنگی در کشور باشیم.
زارعپور در پاسخ به این سوال که آیا نگاه شما به واژه حکمرانیفضای مجازی، نگاه سلبی و مسدودسازی و محدودسازی پلتفرمهااست، گفت: من معتقدم که حاکمیت باید حافظ منافع مردم باشد واز حقوق مردم محافظت کند. هم اکنون شاهد وجود پروندههایمتعدد کلاهبرداری و تخلف در فضای مجازی هستیم اما ابزارمناسب برای احقاق حقوق مردم در این زمینه وجود ندارد. از سویدیگر در زمینه تعاملات سیاست خارجی هم موفق به متقاعد کردنپلتفرمها برای حفظ قوانین و مقررات کشورمان نبودهایم.
• دنبال محدودسازی کسبوکارها نیستیم
وی ادامه داد: بنابراین ما نگاهمان ایجابی و فرصتمحور است. درصورت استفاده درست از این فضا میتوانیم میلیونها شغل ایجادکنیم؛ ما به هیچ وجه دنبال مسدودسازی و محدودسازیکسبوکارها نیستیم. اما معتقدیم این فضا باید نظم داشته ونظاممند باشد و هم از فرصتها حداکثر استفاده را داشته باشیم.ما هر جا خواستیم، توانستیم و موفق بودیم. پلتفرمهای بسیارموفقی راه انداختیم. حساستر از پلتفرم بانکی وجود ندارد؛ اینپلتفرمها بهصورت بومی در کشور راهاندازی شده و مردم استفادهمیکنند و در هر ساعت میلیونها تراکنش در آنها اتفاق میافتد.
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات با بیان عدم موفقیت درراهاندازی پلتفرمهای مربوط به شبکههای اجتماعی و پیامرسانبومی گفت: در مورد شبکه پیامرسان هم معتقدم که با حمایتگلخانهای و کار نمایشی نمیتوان کار کشور را راه انداخت. بایدمدل اقتصادی برای پلتفرمها دیده شود. سیاست ما این است کهمطابق مصوبه طرح کلان شبکه ملی اطلاعات، از راهاندازیپیامرسان و سایر خدمات پایه کاربردی حمایت کنیم و در این زمینهبسته حمایتی ویژه دیدهایم.
زارعپور در خصوص نگرانی مردم از قطع اینترنت جهانی با ایجادشبکه ملی اطلاعات، به توضیح فنی در خصوص این شبکهپرداخت و گفت: تخصص بنده شبکههای کامپیوتری است و با یکمثال ساده سعی میکنم تا شبکه ملی اطلاعات را تشریح کنم.صفر تا صد لایه زیرساخت شبکه ملی اطلاعات در اختیار وزارتارتباطات است. معنای این جمله این است که یک کسبوکار برایراهاندازی یک پلتفرم خرید و فروش، نیازمند خرید یک سرور وقراردادن آن در یک مرکز داده است.
• استقلال کاربران در شبکه ملی اطلاعات پابرجاست
وی ادامه داد: اگر این سرور در مرکز داده خارجی میزبانی شود، بهاین معنا است که یک بسته اطلاعاتی باید مسافتی را به خارج ازکشور طی کند و به اروپا و آمریکا برود و ذخیره شود و پس از آندوباره به کشور بازگردد و به دست مصرفکننده نهایی برسد. امادر صورت وجود شبکه ملی اطلاعات و استفاده از دیتاسنتر خوبداخلی، میتوان هم هزینه این خروج بسته اطلاعاتی و اختلالاتآن را کاهش داد و هم امنیت و استقلال دیتای کاربران به مخاطرهنمیافتد.
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات گفت: در صورت تحقق شبکهملی اطلاعات یک شبکه پرسرعت و با کیفیت در داخل کشورخواهیم داشت که خدمات بهتری روی آن قابل ارایه خواهد بود وحتی میتوانیم به عنوان هاب انتقال اطلاعات، ترانزیت ارتباطاترا برای سایر کشورهای منطقه هم داشته باشیم.
زارعپور در پاسخ به اینکه چند درصد این شبکه تکمیل شده است،گفت: اختلاف نظر آماری در خصوص پیشرفت این شبکه میانوزارت ارتباطات و مرکز ملی فضای مجازی وجود دارد که باید آن راحل کنم؛ پیشرفتمان در لایه زیرساخت خوب است اما جای کار دارد.قول دادهام که شبکه ملی اطلاعات را در همه لایهها تا سال ۱۴۰۴ تکمیل کنم اما لایه زیرساخت ارتباطی این شبکه تا دو سال آیندهایجاد خواهد شد. در همین حال در قانون برنامه ششم توسعهتاکید بر رساندن ترانزیت دیتا به ۳۰ ترابیت برثانیه است که تاکنون۵ ترابیت آن محقق شده و این تکلیف، یک قدرت بازدارندگی برای مادر برابر قطع دسترسی اینترنت به شمار میرود.
• سرعت اینترنت ثابت به ۲۵ مگابیتبرثانیه برسد
وی با بیان اینکه در توسعه دسترسی نقاط دورافتاده به شبکهارتباطی و اینترنت، در چهار سال گذشته کار ویژهای انجام شد،افزود: هم اکنون حدود ۹۰ درصد روستاها به شبکه دسترسی دارند،گفت: حدود ۴۰۰۰ روستا باقی مانده که تا پایان ۱۴۰۱ به اینترنتمتصل میکنیم. در همین حال باید سرعت دسترسی ۸۰ درصدخانوار از طریق اینترنت ثابت تا سال ۱۴۰۴ به ۲۵ مگابیتبرثانیهبرسد که این رقم هم اکنون به طور میانگین حدود ۸ مگابیت است.
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات با بیان لزوم توسعه اینترنتثابت افزود: کشورهای پیشرفته هم اکنون فیبر را تا در منازلکاربران بردهاند و اینترنت ثابت را توسعه دادهاند و خانهها حتیسرعت هزار مگابیت را تجربه کردهاند. اما در کشور ما برعکس،توسعه اینترنت موبایل اتفاق افتاده است. ما در برنامه داریم کهفیبرنوری را به منازل ببریم.
زارعپور با بیان اینکه برای کسبوکارها در جهت توسعه اقتصاددیجیتال مطابق با اهداف شبکه ملی اطلاعات، سرعت دسترسی۱۰۰ مگابیت دیده شده است، خاطرنشان کرد: توسعه شبکه ملیاطلاعات به معنای قطع دسترسی جهانی نیست بلکه به دنبالفراهم کردن یک شبکه با کیفیت و پرسرعت هستیم.
• ضامن حریم خصوصی کاربران هستیم
وی درخصوص برنامههای خود در حوزه امنیت اطلاعات و حفظحریم خصوصی کاربران گفت: تاکیدمان این است که هیچکسبدون طی مراتب قانونی نمیتواند به اطلاعات و داده کاربراندسترسی داشته باشد. ما خود را ضامن حریم خصوصی کاربران وحفظ حقوق آنها میدانیم. بعضاً دیده میشود که پلتفرمهااطلاعات کاربران را در اختیار برخی مؤسسات تبلیغاتی میگذارندکه باید جلوی اینگونه موارد گرفته شود. دلیل این موضوع ایناست که قوانین و مقررات ما در این حوزه بهروز نیست.
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات با بیان اینکه صیانت از دادههایکاربران یک دغدغه بینالمللی است، افزود: حتی اتحادیه اروپا درچند سال اخیر قانون GDPRرا برای حفاظت از داده کاربرانتصویب کرده است. ما نیز در کشور باید قوانین مشخصی داشتهباشیم تا حریم خصوصی کاربران مورد دستبرد قرار نگیرد.
زارعپور درباره برنامههای خود در خصوص تحقق اقتصاددیجیتال در کشور، گفت: اقتصاد دیجیتال یک موضوع بین بخشیاست اما هسته اصلی آن مربوط به حوزه فناوری اطلاعاتمیشود. سهم تولید نرمافزار و سختافزار از گردش ناخالص ملیبیش از چهار درصد عنوان میشود. اما برنامه ما این است که بایدسهم اقتصاد دیجیتال را از اقتصاد کل کشور به ۱۰ درصد برسانیمو برای تحقق این هدف نیازمند بومیسازی تجهیزات هستیم.
• نهضت بومیسازی تجهیزات ICT آغاز شد
وی با بیان اینکه سالانه 1 میلیارد دلار خرید خارجی در شبکهاپراتورهای سیار و ثابت و بخش خصوصی داریم، گفت: در یکسالو نیم اخیر برای بومیسازی تجهیزات حوزه ICT اقدامات خوبیصورت گرفته و با توجه به مزیت نسبی که در این حوزه داریم،نهضت بومیسازی در تجهیزات این حوزه آغاز شده است. ظرفیتکشور در ساخت تجهیزات «هایتک» خوب است و حتی در زمینهبرخی تجهیزات، تولیدات ایرانی به حدود ۸۰ کشور صادر میشودو با این پتانسیل قطعاً میتوانیم نیاز داخل را برطرف کنیم.
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات با تاکید بر توسعهزیرساختهای ارتباطی پایدار و توسعه زیرساختهای نرمافزاریبرای بخش خصوصی و تسهیل فضای کسب و کار، اظهار کرد: مامیتوانیم در این حوزه میلیونها شغل ایجاد کنیم؛ هم اکنون درآمدبرنامهنویسی از درآمد نفت بیشتر است. ظرفیت در این فضا زیاداست و تنها نیاز به وفاق داریم. از این رو قرار است کارگروهاقتصاد دیجیتال را در سطح دولت و با حضور نمایندگان مجلس ونمایندگان بخش خصوصی ایجاد کنیم.
زارعپور با بیان اینکه بروز سه اتفاق همزمان صنعت ICT راغافلگیر کرد، گفت: شیوع ویروس کرونا تقاضای ترافیک اینترنت راافزایش داد به نحوی که میانگین مصرف اینترنت از بهمن ۹۸ تاکنون دوبرابر شده و از ۵ گیگ میانگین مصرف ماهانه به ۱۰ گیگرسیده است. در کنار آن تحریمهای ظالمانه در این حوزه شدت یافتو مشکل بالا رفتن ارز برای خرید تجهیزات نیز اتفاق سوم بود. بههمین جهت باید تصمیمات مدبرانه در این حوزه بگیریم. اگر باهمین فرمان جلو برویم، تا شش ماه آینده در این بخش مشکلاتجدی خواهیم داشت اما قول میدهم که با کمک نخبگان کیفیتشبکه روز به روز ارتقا یابد.
• ترجیح میدهم وزیر ارتباطات باشم تا رسانه
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در پاسخ به این سوال که چرا بهعنوان وزیر ارتباطات در شبکههای اجتماعی حضور فعال ندارد،گفت: در شبکههای اجتماعی هستم اما ترجیح میدهم وزیربرقراری ارتباطات باشم تا وزیر رسانه. البته برای ارتباط خانوادگیو برقراری ارتباط با دانشجویان همه ساعته آنلاین هستم وپاسخگوی ایمیل نیز هستم. اما فرصت زیادی برای حضور درشبکههای اجتماعی ندارم.
زارعپور ادامه داد: نباید توقع داشت که در همه ساعتها درشبکههای اجتماعی حضور داشته باشم و پاسخ بدهم. در حالحاضر نیز روزانه پیامهای بسیاری از اکانتهایی که در شبکههایاجتماعی حضور دارم دریافت میکنم. اگر بخواهم به تمامیپیامها پاسخ دهم و حضور مداوم داشته باشم باید کل کارم راتعطیل کنم. اما نگاه منفی به شبکههای اجتماعی ندارم.
وی خاطرنشان کرد: البته مردم میتوانند از طریق شماره تلفن۰۹۱۲۲۹۹۶۳۲۱ و ارسال پیامک برای برقراری ارتباط استفاده کنند.پاسخگوی تماس تلفنی نیستم، اما سعی میکنم که پیامها راببینم و آنها را پیگیری کنم. اما توصیهام این است که کاربران درصورتی که مشکلی در دسترسی به اینترنت و خدمات ارتباطی وشکایت نسبت به اپراتورها دارند به سامانه ۱۹۵ مراجعه کنند.همکاران ما به صورت شبانهروزی تا رسیدن به نتیجه قطعی،پاسخگوی مشکلات خواهند بود. از هفته آینده نیز در سایت وزارتارتباطات و از طریق پلتفرمهای داخلی، یک ساعت را برای ارتباطصوتی با مردم درنظر میگیریم تا مردم بتوانند مشکلاتشان را دراین حوزه با ما در میان بگذارند.
• باید برای آسیبهای مجازی برنامه داشت
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در خصوص نقش وزارتارتباطات در فیلترینگ سایتها و پلتفرمها گفت: ما متولیفیلترینگ نیستیم و تنها یک عضو از کارگروه ۱۳نفره تعیینمصادیق محتوای مجرمانه محسوب میشویم. نگاه ما همفرصتمحور است اما معتقدیم که باید برای آسیبهای فضایمجازی نیز تدبیری اندیشید.
زارعپور با بیان اینکه ما مردم و به ویژه کودکان و نوجوانان رابیپناه در فضای مجازی رها کردهایم، گفت: بیش از ۱۵ سال استکه کشورهای مختلف برای این موضوع دغدغه دارند و نگران آسیبکودکان از فضای اینترنت هستند. در این سالها 2 بار در اجلاسجامعه اطلاعاتی ژنو در نشست مربوط به صیانت از کودکان درمحیط آنلاین شرکت کردم و متوجه شدم که دنیا برای این موضوعدغدغه دارد.
وی ادامه داد: حتی گوگل در نسخه وب و اپلیکیشن خود تنظیماتجستجوی ایمن را مخصوص کودکان راهاندازی کرده تا محتواینامناسب در اختیار کودکان قرار نگیرد. کشورهای مختلف بهپلتفرمها اجبار کردهاند که نرمافزارهای کنترلی در اختیار والدینقرار دهند و به همین دلیل است که پلتفرمها در زمان ایجاد،اطلاعات شخصی فرد را دریافت میکنند تا متناسب با سن وی،محتوا در اختیارش قرار دهند.
• اپراتور اختصاصی کودکان راهاندازی میشود
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات بیان کرد: اما ما در این زمینهکوتاهی کردیم. ما در کشور فرهنگسازی نکردیم و از این بابتخانوادهها نگرانند. به همین دلیل مطابق با تکلیفی که در مصوبه۱۷ خرداد شورای عالی فضای مجازی به ما ابلاغ شده است بهزودی اپراتور اختصاصی کودکان و نوجوانان را در جهت ارایهمحتوای سالم در فضای مجازی راهاندازی میکنیم. تمامی تلاشماین است که به عنوان یک خدمتگزار و متخصص این حوزه تمامدانش خود را بکار گیرم تا طعم شیرین فناوری در زندگی مردماحساس شود.
زارعپور با تاکید بر اینکه در زمینه دولت الکترونیک و تحقق دولتهوشمند برنامه مفصلی داریم که البته نیازمند همکاری سایربخشها هم هستیم، گفت: خوشبختانه رییس جمهور IT فهمهستند و نه ITman ؛ به همین دلیل درک درستی از موضوعاتدارند. یکی از موارد ۱۰ گانه که در منشور ریاست جمهوری دولتسیزدهم آمده، موضوع استفاده حداکثری از ICT برای حلمشکلات است. در همین حال با اختیارات ویژه ای که رییس جمهوربه بنده داده است، مقرر شد کارگروهی با مسوولیت اینجانب دردولت ایجاد شود تا دولت الکترونیک به شکل یکپارچه اتفاق بیافتدو شاهد سهولت و شفافیت در ارایه خدمات دولتی به مردم باشیم.براین اساس ارایه تمام خدمات پرکاربرد دولتی در یک درگاهیکپارچه و ارتقای جایگاه جهانی ایران در حوزه دولت الکترونیکیرا تا پایان دولت وعده میدهم.