امارات متحده عربی و ایالات متحده توافقنامهای امضا کردهاند که بر اساس آن این کشور خلیجفارس میتواند بزرگترین پردیس هوش مصنوعی خارج از خاک آمریکا را تأسیس کند. این توافق یکی از چندین قرارداد مرتبط با هوش مصنوعی است که در جریان سفر دونالد ترامپ به خاورمیانه منعقد شده است.
آیتیمن- این توافق نگرانیهایی نیز به همراه داشته، چرا که در دوران دولت قبلی آمریکا احتمالاً با محدودیتهایی مواجه میشد؛ زیرا واشنگتن نگران بود که چین بتواند به این فناوری دسترسی پیدا کند.
این توافق امکان دسترسی گستردهتر امارات به تراشههای پیشرفته هوش مصنوعی را فراهم میکند. آمریکا و امارات مشخص نکردهاند که چه تراشههایی در مراکز داده استفاده خواهد شد، اما منابع به رویترز گفتند که امارات ممکن است از سال ۲۰۲۵ مجاز به واردات سالانه ۵۰۰ هزار عدد از پیشرفتهترین تراشههای هوش مصنوعی انویدیا باشد.
این توافق پیروزی بزرگی برای امارات محسوب میشود؛ کشوری که در تلاش است تا روابط خود را با متحد دیرینهاش، آمریکا، و بزرگترین شریک تجاریاش، چین، متعادل نگه دارد. این کشور حاشیه خلیج فارس میلیاردها دلار هزینه کرده تا به یک بازیگر جهانی در حوزه هوش مصنوعی تبدیل شود، اما در دوران ریاستجمهوری جو بایدن دسترسی محدودی به تراشههای آمریکایی داشت.
این قرارداد نشاندهنده اعتماد دولت ترامپ است که این تراشهها را میتوان بهصورت امن مدیریت کرد، بخشی از این اطمینان با الزام به مدیریت مراکز داده توسط شرکتهای آمریکایی حاصل میشود.
آمریکا در خط مقدم فناوری و نوآوری هوش مصنوعی قرار داشته، اما در طول سال گذشته چین به عنوان رقیبی جدی ظهور کرده است. با وجود اعتماد ترامپ، برخی نگرانند که معامله با کشورهای خلیج فارس ممکن است کنترل آمریکا بر این فناوری نوظهور را بیشتر تضعیف کند. همچنین ترس از این وجود دارد که چین بتواند از این مراکز داده برای منافع خود استفاده کند.
مدیران ارشد شرکتهای هوش مصنوعی و تراشه، مانند سام آلتمن از اوپنایآی و جنسن هوانگ از انویدیا، به نظر میرسد از چنین توافقی حمایت میکنند، چرا که محصولات آنها را به عرصه جهانی بزرگتری میبرد و سود کلانی برایشان به همراه خواهد داشت.
کاخ سفید اعلام کرد که این توافق هوش مصنوعی «شامل تعهد امارات به سرمایهگذاری، ساخت یا تأمین مالی مراکز داده در آمریکا است که حداقل به اندازه و قدرت مراکز داده در امارات خواهند بود. همچنین این توافق همچنین شامل تعهدات تاریخی امارات برای همسو کردن مقررات امنیت ملی خود با آمریکا است، از جمله تضمینهای قوی برای جلوگیری از انحراف فناوری ساخت آمریکا.
وزارت بازرگانی آمریکا اعلام کرد که هسته اصلی این توافق، پردیس هوش مصنوعی به مساحت ۱۰ مایل مربع (۲۵.۹ کیلومتر مربع) در ابوظبی با ظرفیت ۵ گیگاوات برای مراکز داده هوش مصنوعی است.
این پردیس توسط شرکت جی۴۲، که مورد حمایت دولت ابوظبی است، ساخته خواهد شد. اما هوارد لوتنیک، وزیر بازرگانی آمریکا، در بیانیهای گفت: شرکتهای آمریکایی این مراکز داده را اداره خواهند کرد و خدمات ابری تحت مدیریت آمریکا را در سراسر منطقه ارائه میدهند.
ترامپ در سفر به عربستان سعودی نیز با ارسال تراشههای پیشرفته هوش مصنوعی به این کشور موافقت کرده بود.
اسناد آمریکا همچنین اشاره کردهاند که شرکت تراشهسازی کوالکام روی یک مرکز مهندسی مرتبط با هوش مصنوعی کار میکند و آمازون وب سرویس، بخش ابری این شرکت فناوری و تجاری، با شرکای محلی در زمینه امنیت سایبری و توسعه استفاده از خدمات ابری همکاری خواهد کرد.
آمریکا سالها سیاستهای حمایتگرایانهای را برای محدود کردن دسترسی چین به نیمههادیهای پیشرفته دنبال کرده، از جمله اطمینان از اینکه این تراشهها از طریق واسطهها به چین نرسند.
تحت دولت ترامپ، این مقررات در حال کاهش است. دیوید ساکس، مقام ارشد هوش مصنوعی ترامپ، سهشنبه در ریاض گفت که محدودیتهای صادراتی دولت بایدن هرگز بهقصد محدود کردن دوستان، متحدان و شرکای استراتژیک طراحی نشده بود.
اعطای دسترسی بیشتر به امارات برای دریافت پیشرفتهترین تراشههای شرکتهایی مانند انویدیا، نشاندهنده تغییر جهت چشمگیری است.
محمد سلیمان، پژوهشگر ارشد مؤسسه خاورمیانه، گفت: این تغییر به امارات امکان میدهد تا همکاری فناوری خود با آمریکا را عمیقتر کند، در حالی که روابط تجاری با چین را حفظ میکند.
او افزود: این به معنای قطع رابطه با چین نیست، بلکه به معنای بازتنظیم استراتژی فناوری برای همسویی با استانداردها و پروتکلهای آمریکا در مهمترین بخشها است: پردازش، خدمات ابری و زنجیره تأمین تراشه.
هوش مصنوعی در صدر دستورکار شیخ محمد بن زاید آل نهیان در سفرش به واشنگتن در دسامبر، در روزهای پایانی ریاستجمهوری بایدن، قرار داشت.
شرکتهای جی۴۲ و امجیایکس، که برای پیشبرد سرمایهگذاریهای هوش مصنوعی امارات انتخاب شدهاند، در شرکتهای آمریکایی مانند اوپنایآی و اکسایآی ایلان ماسک نیز سرمایهگذاری کردهاند. در همین حال، مایکروسافت سال گذشته موافقت کرد ۱.۵ میلیارد دلار در جی۴۲ سرمایهگذاری کند.
این دو شرکت گفتند که این قرارداد با تضمینهای امنیتی همراه است و تحت فشار آمریکا، جی۴۲ قبلاً شروع به حذف سختافزارهای چینی مورد استفاده خود کرده و سرمایهگذاریهای چینی را فروخته است.
با این حال، شرکتهای بزرگ چینی مانند هواوی و علیبابا کلاد در امارات حضور دارند و یک منبع در فوریه به رویترز گفت که قاچاق سازمانیافته تراشههای هوش مصنوعی به چین از کشورهایی مانند مالزی، سنگاپور و امارات ردیابی شده است.
گفتنی است همزمان با اعلام توافق آمریکا جدید برای ارسال تراشههای هوش مصنوعی به خاورمیانه، سهام شرکت انویدیا در معاملات اولیه روز جمعه با افزایش 4 دهم درصدی به ۱۳۵.۳۰ دلار رسید.
از روز دوشنبه که آمریکا و چین به توافقی برای کاهش تعرفهها به مدت ۹۰ روز رسیدند، ارزش سهام این شرکت ۱۶ درصد افزایش یافته و ارزش بازار این غول فناوری برای اولین بار در ماهها از مرز ۳ تریلیون دلار عبور کرد. این رشد پس از توافق انویدیا برای فروش تراشههای هوش مصنوعی به عربستان سعودی تقویت شد.
سایر تولیدکنندگان تراشه نیز روز جمعه با افزایش قیمت مواجه بودند.