آی‌تی‌من- پس از نخستین قطعی سراسری اینترنت کشور از 25 آبان تا 3 آذر سال 1398، در روزهای قبل کشور دومین قطع اینترنت را نیز پشت سر گذاشت.

اما بعد از تجربه نخست قطع اینترنت، تغییراتی در ساختار ارتباطات و اینترنت کشور شکل گرفت که بعدها از آن با نام «اینترنت طبقاتی» یاد شد. به این مفهوم که اقشار خاصی در فرایندی که روال اجرایی و قانونی آن مشخص نشد، به اینترنت بدون فیلترینگ و قطعی دسترسی یافتند.

27خردادماه سال جاری در چهارمین روز جنگ، دومین قطعی اینترنت در کشور آغاز و علت آن حفظ امنیت سایبری و قطع ارتباطات دشمن در تامین اهداف مورد نظر اعلام شد.

در دومین تجربه قطع اینترنت، اما اقشار محدود و مستثنا شده در سال‌های قبل، دسترسی به اینترنت را کماکان داشتند.
لذا تقلا برای دسترسی به اینترنت از سوی سایر کاربران و کسب‌وکارها آغاز شد. از تلاش برای یافتن اینترنت ماهواره‌ای و شناسایی فیلترشکن‌های رایگان یا پولی فعال در آن شرایط گرفته تا فراخوان سازمان نظام صنفی رایانه‌ای تهران برای مستثنا شدن شرکت‌ها از قطعی اینترنت.

از اینکه چه میزان از این تلاش‌ها به ثمر رسید، قاعدتا اطلاعات دقیقی در دست نیست، اما برقراری یا حفظ ارتباطات برخی کاربران از مسیرهای غیرعرف به اینترنت در مدت مذکور، قابل کتمان نیست.

پاسخ به این پرسش هم که از متصلان از قبل مستثنا و متصلان بعدی به اینترنت، چه تعدادی عوامل دشمن یا نفوذی‌ها بودند، نیز مقدور نیست، اما با توجه به آنچه رخ داد، این احتمال و گزینه را به هیچ وجه نمی‌توان بعید و ناممکن دانست.

همچنین پاسخ به این پرسش که با قطع اینترنت، دقیقا چه میزان از حملات سایبری و فیزیکی دشمن ناکام ماند هم در دسترس نیست و به عهده متولیان است.

اگرچه موضوع این نوشتار پرداختن به آثار قطع اینترنت نیست، چون در تجربه نخست، ابعاد این موضوع به اندازه کافی مورد نقد و بررسی قرار گرفت؛ مساله اکنون تجربیات حاصله از دومین تصمیم به قطع اینترنت است.

به عبارت دیگر آنچه اکنون می‌توان اطمینان داشت، قطعیت تداوم تلاش‌ها برای تبادل و اشتراک یافته‌ها و راه‌های حفظ اتصال به اینترنت از طریق مسیرهای استثنائات و دیگر روش‌هاست.

در این میان اینکه در داخل کشور اصولا چه امکاناتی برای تشدید محدودیت‌ها وجود دارد، روشن نیست. اما با قطعیت می‌توان گفت هیچ شکی نیست که عرضه‌کنندگان ارتباطات ماهواره‌ای و فیلترشکن اعم از پولی و رایگان در داخل و خارج کشور (فارغ از اغراض ایشان اعم از منافع اقتصادی یا امنیتی) گام‌هایی برای شناسایی ضعف‌ها و ایجاد مسیرهای جدید برای شرایط مشابه را در دستور کار دارند و فاز جدیدی از درس‌ها و تجربیات پس از جنگ، به عنوان الگویی جهانی آغاز شده است.

 

ITMen