نظام جدید ارزیابی و حمایت از دانش بنیان‌ها از امروز اجرا می‌شود

آی‌تی‌من- روح الله دهقانی فیروزآبادی در نشست خبری معرفی نظام جدید ارزیابی و حمایت از شرکت‌های و مؤسسات دانش بنیان که صبح دیروز، دوم مرداد ماه در محل معاونت برگزار شد، گفت: روح حاکم بر آئین نامه جدید این است که لزوماً به این فکر نکنیم که چه فناوری در سطح بالا و یا متوسط است و برمبنای پیچیدگی قضاوت نکنیم. بنابراین دیگر تقسیم بندی بر مبنای سطح فناوری در ارزیابی شرکت‌ها وجود ندارد بلکه محصولات، خدمات و فرآیندها در نظر گرفته شده است.

معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری بیان کرد: اینکه یک شرکت دانش بنیان چقدر تأثیر ملی دارد، چند نیروی انسانی متخصص واقعی در تحقیق و توسعه فعالیت دارند و فرصت اشتغال ایجاد شده و یا اینکه چقدر شرکت‌ها ثروت ایجاد می‌کنند و تا چه سطحی مسائل مردم را حل می‌کند جزو فرایندهای ارزیابی در مدل جدید هستند.

دهقانی با اشاره به دسته‌بندی جدید شرکت‌های دانش بنیان گفت: شرکت‌ها در مدل جدید به نوپا، نوآور و فناور تقسیم می‌شوند؛ شرکت‌های نوپا شرکت‌های فعال در حوزه تحقیق طراحی و توسعه محصولات و خدمات فناورانه که هنوز از نظر کسب و کاری و اقتصادی به بلوغ کافی دست پیدا نکرده‌اند.

وی افزود: شرکت‌های نوآور شرکت‌هایی هستند که حداقل در فهرست کالا و خدمات دانش بنیان داشته باشند، بر فرایند طراحی و تولید محصولات دانش بنیان خود مسلط بوده و دارای رشد پایدار در تولید و فروش آنها باشند؛ سهم فروش دانش بنیان‌ها در این شرکت‌ها کمتر ار ۵۰ درصد است.

دهقانی خاطرنشان کرد: شرکت‌های فناور نیز شرکت‌هایی هستند که دارای حداقل یک محصول خدمات فناورانه موجود در فهرست کالا و یا خدمات دانش بنیان بوده و بر فرایند طراحی و تولید آن محصول مسلط بوده و سوابق و مستندات توسعه محصول را دارا باشند این شرکت باید از رشد پایدار در تولید و فروش خود برخوردار باشد تمرکز اصلی فعالیت‌های اقتصادی و تجاری شرکت باید در حوزه دانش بنیان بوده و سهم فروش دانش بنیان از کل فروش شرکت حداقل ۵۰ درصد باشد.

وی تصریح کرد: مدل جدید به صورت پایلوت و آرام آرام جلو خواهد رفت و فعلاً فرایند با سامانه‌ای که در حال حاضر وجود دارد، انجام خواهد شد و ظرف ۲-۳ ماه آینده سامانه جدید راه‌اندازی خواهد شد.

دهقانی با اشاره به اینکه در مدل گذشته ارزیاب‌ها بعضاً تخصص لازم نداشتند و بعضاً برای شهرهای دور از تهران دور از دسترس بودند، گفت: به همین منظور در مدل جدید، ارزیابی شرکت‌های نوپا با آئین نامه‌های مشخص شده به پارک‌های علم و فناوری و مجموعه‌هایی که سابقه درخشان و تجربه بلند مدت دارند، به عنوان کارگزار فعالیت خواهند کرد. البته نکته مهم این است که بحث تاییدیه دانش بنیانی صرفاً توسط معاونت علمی اما ارزیابی توسط مجموعه‌های برگزیده انجام می‌شود.
 
شاخص‌های اقتصادی ارزیابی شرکت‌های دانش بنیان
همچنین علی اسدی‌فر، معاون توسعه شرکت‌های دانش بنیان معاونت علمی در این نشست نظام جدید ارزیابی و حمایت از شرکت‌ها و مؤسسات دانش بنیان را تشریح کرد.

وی با اشاره به حمایت‌های پایه (براساس ارزیابی اولیه) و حمایت‌های خاص (نیازمند ارزیابی حین حمایت) از دانش بنیان‌ها گفت: حمایت‌های پایه شامل اعطای برند دانش بنیان، معرفی به صندوق‌ها برای تسهیلات محدود، امریه سربازی، استقرار در کاربری مسکونی و حمایت‌های خاص شامل تولید بار اول، اعتبار مالیاتی تحقیق و توسعه و سرمایه گذاری، حضور در کنسرسیوم‌ها و پروژه‌های کلان و تسهیلات بزرگ می‌شود.

اسدی فر به شاخص‌های اقتصادی ارزیابی شرکت‌های دانش بنیان (پذیرش) اشاره کرد و گفت: برای دانش بنیان‌های نوپا فروش کل بین صفر تا ۵۰ میلیارد ریال ناظر به آخرین اظهارنامه مالیاتی قطعی، دانش بنیان‌های نوآور فروش کل بیش از ۵۰ میلیارد ریال ناظر به آخرین اظهارنامه مالیاتی لحاظ می‌شود و برای این دانش بنیان‌ها سهم فروش کمتر از ۵۰ درصد است. برای دانش بنیان‌های فناور نیز فروش کل بیش از ۵۰ میلیارد ریال نیز در نظر گرفته شده و سهم فروش آنها باید بیش از ۵۰ درصد باشد.

این مقام مسوول شاخص‌های ارزیابی رشد شرکت‌های دانش بنیان نوپا، نوآور و فناور را در سه بخش ورودی، فرآیند و خروجی تقسیم کرد و گفت: در بخش ورودی سهم نیروی انسانی تحقیق و توسعه، میزان جذب سرمایه از شرکت‌های تخصصی حوزه خود یا نهادهای مالی یا میزان سرمایه گذاری در استارت آپ‌ها و شرکت‌های نوپا اهمیت دارد همچنین در بخش فرآیند مستندات تحقیق و توسعه و طراحی و مهندسی، وجود قراردادهایی مبنی بر همکاری فناورانه، معرفی توسط یک نهاد تخصصی معتبر (ستادهای توسعه فناوری) و همچنین دارا بودن مستندات حسابرسی رسمی‌از جمله این شاخص‌ها در بخش فرآیند محسوب می‌شوند.

وی اضافه کرد: در بخش خروجی نیز میزان و نرخ رشد فروش محصولات / خدمات دانش بنیان، تعداد محصولات فناورانه و سطح آنها (میزان فروش محصولات فناورانه با رشد پایدار در سه سال اخیر) داشتن پتنت بین المللی گرنت شده، داشتن فناوری فروخته شده، داشتن مشتری تخصصی پایدار، میزان و نرخ رشد محصولات فناورانه قابل اهمیت است.
 
تقسیم بندی دانش بنیان‌ها براساس نرخ رشد
اسدی فر ادامه داد: در نظام رتبه بندی سالانه شرکت‌های دانش بنیان، شرکت‌ها در سه دسته دانش بنیان نوپا و نوآور، شرکت‌های رتبه الف- رشد بالا و شرکت‌های رتبه ب-نرخ رشد متوسط (ابرشرکت‌های دانش بنیان با فروش سالانه بیش از ۲ هزارم تولید ناخالص ملی)، شرکت‌های رتبه ج با نرخ رشد پایین تقسیم شده‌اند. بر اساس پایش رشد سالانه شرکت‌ها امتیازات فناورانه و اقتصادی شامل رشد اشتغال تخصصی، نرخ رشد فروش دانش بنیان و میزان جذب سرمایه لحاظ می‌شود و مهلت حضور شرکت‌ها در وضعیت نوپا حداکثر تا ۵ سال خواهد بود.

معاون توسعه شرکت‌های دانش بنیان معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری جزئیات نظام جدید حمایت از شرکت‌های دانش بنیان را تشریح کرد و گفت: شرکت با انجام برخی اقدامات نظیر فروش دانش بنیان، صادرات و ایجاد اشتغال تخصصی، حضور در بازار سرمایه، فعالیت در مناطق محروم و … اعتبار حمایتی را کسب خواهد کرد. اعتبار کسب شده توسط شرکت قابل ذخیره و انتقال به سال‌های بعد (حداکثر سه سال از زمان کسب) خواهد بود. ضریب مصرف هر یک از حمایت‌ها از اعتبار حمایتی متفاوت خواهد بود مثلاً ضریب مصرف برای تسهیلات با نرخ بانکی یک و برای تسهیلات قرض الحسنه سه خواهد بود.

وی مزایای نظام حمایت‌های یکپارچه از دانش بنیان‌ها را یکپارچه سازی و شفاف سازی کلیه حمایت‌ها، اعطای حمایت‌ها متناسب با ظرفیت و نیازمندی هر شرکت و اختیار شرکت در انتخاب حمایت‌ها از سبد حمایتی متناسب با نیاز واقعی خود عنوان کرد.
 
امتیازات جدید برای دانش بنیان‌ها
معاون توسعه شرکت‌های دانش بنیان معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری حمایت‌ها از شرکت‌های دانش بنیان نوپا، فناور و نوآور را معافیت مالیاتی، استقرار و پروانه بهره برداری، تسهیلات نظام وظیفه تخصصی، معافیت حق بیمه و بیمه قرارداد، معافیت گمرکی و حمایت‌های صندوق نوآوری اعلام کرد.

وی مسیرهای ارزیابی شرکت‌های نوپا را تشریح کرد و گفت: مسیر اول از سوی ستادهای توسعه فناوری راهبردی و پارک‌های علم و فناوری ناجام می‌شود که اعتبارسنجی و تایید مستندات ارزیابی بر اساس دستورالعمل مصوب، اعتبارسنجی برنامه رشد برای هر شرکت و رصد فرایند رشد و ارسال گزارش‌های دوره‌ای از وظایف آن‌ها به شمار می‌رود.

اسدی فر افزود: مسیر دوم ارزیابی توسط کارگزاران ارزیابی دانش بنیان‌ها انجام می‌شود که وظیفه بررسی مستندات ارزیابی اولیه بررسی برنامه رشد شرکت و رصد فرایند رشد و ارسال گزارش‌های دوره‌ای را بر عهده دارند.
این مقام مسوول معاونت علمی خاطرنشان کرد: همچنین به منظور فعالیت بازیگران زیست بوم به عنوان مبادی ارزیابی شرکت‌های نوپا متقاضیان بر اساس چهار شاخص مورد بررسی قرار می‌گیرند. شاخص اول تیم کارشناسی است که بهره‌مندی از نیروهای انسانی آموزش دیده را شامل می‌شود. شاخص دوم نظام ارزیابی استاندارد به معنای دارا بودن نظام ارزیابی فعال و سیستم مستندسازی ارزیابی و شاخص سوم دارا بودن برنامه حمایتی مشخص و در حال اجرا و همچنین پاسخگویی و مسوولیت پذیری تعهد و پاسخگویی در زمان مناسب را شامل می‌شود.