نگاه بخشنامه‌ای و دستوری در فضای اکوسیستمی کشور به نفع هیچکس نیست

آی‌تی‌من- رامین سمیع‌زاده، مدیرعامل جابار در گفت‌و‌گو با فناوران ضمن تشریح فعالیت جابار و مزیت‌های لاکر‌های هوشمند از دغدغه کسب و کارها در فضای اکوسیستم خود گفت. وی بر این باور است که دولت باید اجازه بدهد که اکوسیستم‌ها در تمام حوزه‌های کارآفرینی، دیجیتال، اقتصاد و...، حیات و رفتار طبیعی داشته باشند و نگاه بخشنامه‌ای در فضای اکوسیستمی در بلند مدت به نفع هیچکدام از ذینفعان، حتی خود دولت نخواهد بود.
 
ایده شکل گیری جابار
رامین سمیع‌زاده، مدیر عامل جابار، در خصوص چگونگی شکل‌گیری ایده­ جابار و صندوق‌های هوشمند گفت: هلدینگ فاخر از تعداد زیادی شرکت تشکیل شده که یکی از شاخص‌ترین شرکت‌های آن تیپاکس است که در واقع اولین و بزرگترین شرکت پستی در بخش خصوصی کشور است. جابار نیز برای تکمیل و تسهیل زنجیره پست و لجستیک و تجارت‌ الکترونیک پا به عرصه وجود گذاشت.
وی افزود: کانسپت و ایده جابار در واقع برگرفته از ایده‌ای است که در دنیا در راستای ارائه خدمات به شکل «شخصی‌سازی» شده است. در این رویکرد، خیلی از سرویس‌ها و خدمات به طور مستقیم و به شکل اختصاصی به فرد داده می شود.
سمیع‌زاده توضیح داد: امروزه با تغییر و افزایش سرعت پیشرفت تکنولوژی، اینکه کاربری ساعت‌ها در یک مکان منتظر رسیدن بسته پستی خود باشد، موجه و قابل قبول نیست و باید بتوانیم زمان و مکان را تا حدامکان مدیریت کنیم که از دستاوردهای این رویکرد، انعطاف‌پذیری، امنیت خاطر و احترام به حریم خصوصی کاربر است که همه به­نوعی برگرفته از مفهوم «شخصی سازی» است.
وی افزود: طرف دیگر این بحث کوریرها هستند که وظیفه جابه‌جایی بسته‌ها را برعهده دارند. در واقع کوریر نیز بایستی بجای این که تعداد زیادی بسته را با توجه به ترافیک به تعداد زیادی مقاصد مختلف برساند، بتواند بسته‌ها را در مکانی مشخص بگذارد تا گیرندگان بسته­های پستی را از آنجا تحویل بگیرند و همه این موارد به نوعی بر ضرورت وجود صندوق‌های هوشمند جابار تاکید دارند.
لاکرهای هوشمند جابار
مدیرعامل جابار در توضیح کارکرد صندوق‌های هوشمند جابار گفت: لاکرهای هوشمند در مکان‌های مختلف شهر مستقر می‌شوند تا دسترسی به بسته‌های پستی را تسهیل کند. فعالان در زمینه پست، لجستیک، شرکت‌های عرضه خدمات پستی و شرکت‌های فعال در زمینه تجارت الکترونیک با استفاده از سرویس‌های جابار می‌توانند از افزایش بهره‌وری و مدیریت بهینه زمانبندی و هزینه‌ها در First Mile و Last Mile بهره‌مند شوند.
وی با بیان اینکه یکی دیگر از مزیت‌های اصلی لاکر جابار نسبت به روش‌های سنتی، تحویل یا قبول مرسولات از یک لاکر مشخص است، افزود: در واقع لاکر هوشمند جابار به سرویس‌دهندگان پست و لجستیک، امکان مدیریت هوشمند و بهینه‌ منابع را می‌دهد تا با بالا بردن بهره‌وری، تعداد بیشتری مرسوله را در واحد زمان به دست مخاطبان برسانند. از سوی دیگر، به گیرندگان مرسولات اجازه می‌دهد که برای دریافت مرسولات خود در زمان و مکان دلخواه برنامه‌ریزی کنند. لاکر‌های هوشمند در یک شهر هوشمند، به کاهش تردد وسایل نقلیه کمک می‌کنند و می‌توانند تأثیر مناسبی در کاهش آلاینده­ها و ترافیک و نیز حفاظت از محیط زیست داشته باشند.
 
 
ضرورت فرهنگسازی و توسعه
 سمیع‌زاده در مورد ضرورت ایجاد و توسعه لاکرهای هوشمند در سطح کشور گفت: اکنون بیش از 50 ایستگاه جابار در تهران و برخی شهرهای دیگر مانند،کرج، کیش، مشهد و رشت فعال است که تا آخر سال جاری به 100 ایستگاه خواهد رسید و در 11 شهر دیگر نیز حضور خواهیم داشت. همچنین طبق برنامه­ی پیش بینی شده ظرف 2 سال آینده 980 ایستگاه جابار را در سراسر کشور مستقر خواهیم کرد.
وی افزود: اکنون در تهران لاکر های هوشمند بیشتر در مراکز اصلی خرید، ترمینال‌های اصلی شهر (آزادی/ بیهقی) و مراکز فرهنگی شاخص (برج میلاد و باغ کتاب) مستقر شده است.
وی در مورد دغدغه‌های جابار برای توسعه خدمات در سطح کشور گفت: یکی از دغدغه‌های مهمی که جابار در بحث توسعه دارد، نگاه فرهنگی به این پدیده است. زیرا زمان می برد تا مردم با آن آشنا شوند. ولی هرچه جلوتر می رویم استقبال مردم، کوریرها، فروشگاه‌های آنلاین و پلتفرم‌های پستی نیز بیشتر شده است.
وی تصریح کرد: ایده جابار، ایده جدیدی است که حتی در خیلی از کشورها هنوز پیاده‎سازی نشده است. فرهنگ­سازی در همه عرصه‌ها باید صورت بگیرد. خوشبختانه تا الان مانعی برای توسعه وجود نداشته و همه با ما همسو بوده‌اند.
به گفته وی، یکی از موضوعاتی که جابار را کارآمد می‌کند، توسعه شبکه است. یعنی تعداد جابارها در سطح شهر، به نوعی باشد که کاربر ترجیح دهد مرسوله خود را از جابارها بنا بر ترجیح موقعیتی تحویل بگیرد.
وی افزود: در حال حاضر شرکت جابار با دو کوریر بزرگ کشور در بخش خصوصی (تیپاکس) و دولتی (شرکت ملی پست) و فروشگاه‌های آنلاین بزرگ همکاری دارد. همچنین در مسیر توسعه شبکه با تعدادی از فروشگاه‌های زنجیره ای و همچنین مترو و شهرداری­ها پیشرفت‌های قابل توجهی داشته است.
سمیع‌زاده در ادامه گفت: باید توضیح بدهم که ماموریت ما توسعه شبکه لاکرهای هوشمند مبتنی بر اینترنت اشیا (IOT) است. هرچه جلوتر می‌رویم ویژگی اینترنت اشیا در شبکه‌های جابار بیشتر می شود.
وی در پاسخ به این سوال که با توجه به اینکه جابار از دل هلدینگ فاخر آمده است، آیا منحصرا برای سرویس دهی به تیپاکس و کوریرهای خود هلدینگ هست یا نه؟ گفت: نوع حرکت جابار، حرکت در اکوسیستم پست، لجستیک و تجارت الکترونیک است. برای همین می بینید که جابار با بزرگترین رقیب تیپاکس یعنی پست جمهوری اسلامی ایران همکاری گسترده و روبه توسعه‌ای دارد. در واقع ما منحصر به هیچ کوریر خاص دولتی یا خصوصی و فروشگاه‌ آنلاین خاصی نیستیم. واقعیت این است که ما به صورت شبکه باز یا Open Network فعالیت می­کنیم و هر سه مشتریBCG  (دولتی، کسب‌وکاری، شخصی) را که از کانال کوریرها و فروشگاه‌های آنلاین مختلف تمایل به استفاده از خدمات جابار دارند، را پوشش می‌دهیم.
وی افزود: هرچقدر جلوتر می‌رویم، دنیا هیبریدی‌تر می‌شود. در واقع فضای فیزیکی نابود نمی‌شود بلکه فضای مجازی و فیزیکی متصل از هم و در حال تعامل و تکمیل یکدیگر هستند. در فضایی پر­رنگ اکوسیستم‌ها، کسب و کارهایی موفق هستند که بتوانند در حوزه خود بازیگر موفقی باشند.
 
اخذ مجوز از پست اول
سمیع‌زاده در ادامه در خصوص مجوز فعالیت جابار گفت: ما مجوز فعالیت جابار را از پست اول گرفته‌ایم و از تمام قوانین حاکم در کشور تبعیت می‌کنیم. همچنین با شرکت همراه اول قرارداد بسیار خوبی برای پوشش شبکه لاکر در سراسر کشور داریم و تاکید می‎کنم که کلیه جابارها مجهز به دوربین هستند و لحظه به لحظه پایش می شوند.
 
 
انتظار اکوسیستم ها از دولت
مدیرعامل جابار در مورد نقش دولت‌ها در توسعه فضای اکوسیستمی گفت: اصولا نقش دولت‎ها عملیاتی نیست، بلکه نقش توسعه و تکمیل زیرساخت­ها و بطورکلی سیاست‌گذاری دارند و باید اجازه دهند اکوسیستم‎ها زندگی طبیعی خود را داشته باشند. در واقع نگاه بخشنامه‌ای در فضای اکوسیستمی خیلی موثر و خوب نیست.
وی با تاکید بر اینکه دولت باید اجازه دهد که اکوسیستم‌ها روند فعالیت خود را در چارچوب­های قانونی انجام دهند، گفت: دولت باید به این موضوع توجه کند که اگر کسب و کارها ضربه بخورند، انگار خود دولت ضربه خورده است. بنابراین دولت باید در مقابل کسب و کارها، سعه صدر داشته باشد و نگاه دموکراتیک و در حد رگولاتوری باشد.
سمیع‌زاده افزود: یکسری مشکلات در بحث مدیریت سرمایه انسانی یا HCM‌ وجود دارد که به مهاجرت نخبگان ختم نمی‌شود. متاسفانه به سرمایه انسانی در کشورها نگاه سرمایه‌ای نمی‌شود و فقط نام زیبا را یدک می‎کشد. مهاجرت مستقیم و غیر مستقیم، امروز یا فردا دودش به چشم همه می رود. لذا در این خصوص چه در بخش خصوصی و چه در بخش دولتی همه باید احساس مسوولیت کنیم.