لیست کالاهای دانش‌بنیان باید مورد بازنگری قرار گیرد

آی‌تی‌من- محمدرضا کمپانی با اشاره به اینکه مفهوم دانش‌بنیان به کالاهای هایتک مربوط است که ارزش‌افزوده بالایی دارند، گفت: طبیعی است در بعضی از صنایع این جاذبه وجود دارد و در برخی این جاذبه وجود ندارد. به کاربرد و کاربری آن محصولات در جامعه و نقشی کلیدی که بازی می‌کنند، مرتبط است. در بخش سلامت تجهیزات پزشکی و دارو کاملا قابل‌لمس است.

او افزود: تایید این نظریه قیمت داروهای بیوتکنولوژی است که جزو داروهای خاص در دنیا به شمار می‌رود و اگر در بازارهای جهانی دارویی 500 یورو باشد و شرکت دانش‌بنیانی به دانش تولید همان دارو برسد، با یک‌پنجم قیمت جهانی می‌تواند آن را تولید و به بازار عرضه کند و باوجود قیمت کمتر ولی باز هم منافع خوبی را به دست می‌آورد زیرا با تولید داروی بیوتکنولوژی به دانش بسیار بالای دست پیداکرده و تبع آن می‌تواند ارزش‌افزوده قابل‌توجهی را هم جذب کند.

به گفته کمپانی، خصوصیت بارز کالاهای های‌تک و حیاتی سهم بالای دانش نسبت به اجزا و قطعات استفاده‌شده در آن است. در این‌گونه محصولات حیات محور که از استانداردهای بالا و پیچیده‌ای برخوردار هستند در صورت تجاری‌سازی سود خوبی را عاید دارنده دانش آن می‌کند.

محصول دانش‌بنیانی که بررسی می‌کنیم در حوزه بسیار خاصی استفاده می‌شود که ارزش‌افزوده بسیار بالایی دارند مانند دارو، تجهیزات پزشکی یا صنایع مرتبط با نفت در بعضی از محصولات زمینه‌ای برای مفهومی دانش‌بنیان وجود ندارد.

او با تاکید بر اینکه لیست کالاهای دانش‌بنیان باید مورد بازبینی قرار گیرد، گفت: نزدیک به شش سال است که از تصویب و اجرای قانون حمایت از شرکت‌ها و موسسات دانش‌بنیان گذشته و وقت آن است که لیست محصولات دانش‌بنیان که حایز شرایط لازم هستند بازنگری شود تا به‌این‌ترتیب عرصه تنگ‌تر شود و فقط کالاهای های‌تک بتوانند در این قالب بگنجند.

کمپانی با بیان اینکه افزایش کمی شرکت‌های دانش‌بنیان در شرایطی که حمایت‌های مناسبی به آن‌ها ارائه نشود، فایده‌ای برای اقتصاد کشور ندارد، افزود: وقتی بودجه کل کشور در حیطه دانش‌بنیان کاهش پیداکرده بنابراین باید میدان را تنگ‌تر کنیم. زمانی بودجه بیشتر بود و امکان رسیدگی به تمامی حوزه‌ها وجود داشت ولی حالا که به محدودیت‌هایی در منابع مالی هم مواجه هستیم باید دایره شمول شرکت‌های دانش‌بنیان کاهش داده شود تا حمایت‌ها مؤثرتر شود.

او پیشنهادی برای شناسایی کالاهای های‌تک ارائه کرد و گفت: برای شناسایی کالاهای هایتک می‌توان بررسی کرد، در هر صنعتی واردات کالا در هر تن چه ارزشی دارد و در مقابل ارزش هر تن صادرات آن محصول چقدر است.

او به آمار 1396در حوزه تجهیزات پزشکی اشاره کرد و افزود: واردات 1.3 میلیارد دلار بود در مقابل 22 هزار تن واردات انجام شد یعنی برای هر تن 56 دلار پرداخت‌شده است. از سوی دیگر کالاهای داخلی و صادرات 24 میلیون دلار در گمرک ثبت‌شده است و به میزان 684 تنی که صادرشده است به عدد 35 هزار دلار می‌رسیم.

در نتیجه عموما در کشور واردات هر تن 1470 صادرات حدود 450 بوده است. فاصله بزرگ میان این ارقام نشان می‌دهد که به سمت کدام کالاها برویم. هم از خام فروشی ممانعت کنیم هم بتوانیم دانش را صادر کنیم و هم ارز خوبی به کشور بازگردانیم. با این توصیفات باید این صنایع و عرصه‌ها شناسایی شود تا محدوده شرکت‌های دانش‌بنیان را محدودتر کنیم.

کمپانی معتقد است: شناسایی و بازنگری لیست شرکت‌های دانش‌بنیان کاری است که باید به اصناف مرتبط سپرده شود.