دنباله راهی که لئوی سیزدهم و فرانسیس رفتند
پاپ در عصر هوش مصنوعی چه نقشی بازی می‌کند
تاریخ انتشار
شنبه ۱۰ خرداد ۱۴۰۴ ساعت ۰۹:۳۰
آی‌تی‌من- پاپ لئو در اولین سخنرانی خود برای رسانه‌ها، پذیرفت که هوش مصنوعی «ظرفیت عظیمی» دارد اما تأکید کرد که باید «اطمینان حاصل کنیم که می‌تواند برای خیر همگان استفاده شود.»
او در اولین خطابه‌اش به کاردینال‌ها، توضیح داد که در واقع نام لئوی چهاردهم را به دلیل هوش مصنوعی انتخاب کرده است. این نام اشاره به پاپ قبلی، لئوی سیزدهم، دارد که در دوران انقلاب صنعتی اواخر قرن نوزدهم این مقام را بر عهده داشت. آن پاپ قبلی درباره این موضوع اظهار نظر کرد که رشد سرمایه‌داری و فناوری‌های جدید آن زمان ممکن بود کارگران را به کالا تبدیل کند. او استدلال کرد که کلیسای کاتولیک باید از حقوق و کرامت کارگران دفاع کند.
حالا پاپ جدید هم فکر می‌کند کلیسا باید دوباره این نقش را در عصر هوش مصنوعی ایفا کند.
لئوی چهاردهم گفت: در روزگار ما، کلیسا گنجینه تعالیم اجتماعی خود را در پاسخ به انقلاب صنعتی و پیشرفت‌ها در حوزه هوش مصنوعی ارائه می‌دهد که چالش‌های جدیدی برای دفاع از کرامت انسانی، عدالت و کار ایجاد می‌کنند.
در ظاهر، هوش مصنوعی و کاتولیسیسم ممکن است ترکیبی عجیب به نظر برسند. اما وقتی به تاریخ کاتولیک نگاهی می‌اندازید، متوجه می‌شوید که هوش مصنوعی دقیقاً موضوعی است که پاپ باید نظرات محکمی درباره آن داشته باشد. گذشته کلیسا نشان می‌دهد که فناوری چیزی است که باید با آن درگیر شد و در جایی که مناسب است آن را تشویق کرد، در جایی که لازم است از آن انتقاد کرد، اما هرگز نباید از آن کناره گرفت. به ویژه هوش مصنوعی، پرسش‌های بزرگی درباره معنای زندگی انسان مطرح می‌کند، و مهم است که متفکران معنوی درباره آنها اظهار نظر کنند، نه اینکه فقط فناوران نمایش را اداره کنند.
کلیسای کاتولیک؛ سیلیکون ولی قرون وسطی
امروزه بسیاری از مردم کلیسای کاتولیک را از نظر فناوری عقب‌مانده می‌دانند. این کلیسا به دلیل دیدگاه‌های منفی‌اش درباره سقط جنین و پیشگیری از بارداری شناخته شده است و خیلی قبل‌تر از آن، در دوران رنسانس، به دلیل آزار دانشمندان پیشرو مانند جوردانو برونو و گالیله مشهور بود، چون آنها آموزه‌های کلیسا، مانند مرکزیت زمین در جهان، را به چالش کشیدند.
اما اگر به دوران قرون وسطی برگردید، می‌بینید که کلیسای کاتولیک و نوآوری‌های فناوری زمانی دست در دست هم داشتند.
دلیلش این بود که متفکران مسیحی در قرون وسطی ایده‌ای رادیکال توسعه دادند: آنها این نظریه را مطرح می‌کردند که فناوری می‌تواند به ما کمک کند تا انسانیت را به کمال آدم پیش از هبوط بازگردانیم. اگر بخشی از معنای آفریده شدن آدم به صورت خدا این بود که او یک خالق، یک سازنده است، پس شاید کلید رستگاری انسان این باشد که به این جنبه از وجود خود تکیه کند.
حتی در دوران به اصطلاح قرون تاریک، این ایده در صومعه‌ها گسترش یافت، جایی که شعار «اُرا اِت لابورا»—نماز و کار—به طور گسترده رواج داشت. برخی از این صومعه‌ها به کانون مهندسی تبدیل شدند و اختراعاتی مانند اولین چرخ آبی با نیروی جزر و مد و چاه حفاری ضربه‌ای را به وجود آوردند. کاتولیک‌ها همچنین همه چیز از متالورژی و آسیاب‌ها تا استفاده گسترده از ساعت و چاپ را ابداع کردند و تا امروز، مهندسان، نه یک، بلکه چهار قدیس حامی در مذهب کاتولیک دارند.
برایان گرین، استاد کاتولیک که در دانشگاه سانتا کلارا روی اخلاق فناوری تمرکز دارد. او می‌گوید: به طور کلی، دیدگاه کلیسا در گذشته نسبت به فناوری بسیار مثبت بوده است. اما هرچه انسان‌ها قدرتمندتر شده‌اند، کلیسا احساس کرده که باید به چیزهای بیشتری نه بگوید، به ویژه فناوری‌هایی که به نظر می‌رسد مانع زندگی انسان می‌شوند، مانند کنترل تولد یا سلاح‌های هسته‌ای.
چگونه پاپ فرانسیس راه را برای هوش مصنوعی هموار کرد
مشکل کلیسا این است که مخالفت با نوآوری‌های فناوری ممکن است آن را بیش از پیش در تضاد با زندگی مدرن نشان دهد و پاپ فرانسیس در دوران حیات خود متوجه شده بود که کلیسا باید با فناوری درگیر شود.
او برای بحث درباره اینکه چگونه می‌توان از فناوری برای خیر استفاده کرد، در سال ۲۰۱۶ با مارک زاکربرگ از متا، تیم کوک از اپل و اریک اشمیت، که در آن زمان رئیس اجرایی آلفابت بود، ملاقات کرد. او یک هکاتون و همچنین یک رقابت فناوری آب و هوایی را در واتیکان میزبانی کرد و در نامه‌ای به نام «لاداتو سی»، از پتانسیل فناوری برای تغییر آینده بشریت گفت.
اما پاپ فرانسیس همچنین هشدار داد که توسعه هوش مصنوعی نمی‌تواند یک آزادی بی‌قید و شرط باشد. او خواستار مقررات بین‌المللی شد و تأکید کرد که از هوش مصنوعی باید برای «برآوردن نیازهای بشریت» استفاده شود، نه «برای ثروتمندتر کردن و افزایش قدرت بالفعل بالای تعداد کمی از غول‌های فناوری».
فرانسیس همچنین اصرار داشت که ما نباید به هوش مصنوعی به عنوان یک تصمیم‌گیرنده بی‌نقص و خداگونه نگاه کنیم؛ زیرا این کار به مثابه بت‌پرستی خواهد بود.
فرانسیس از پیروانش خواست که یک انسان‌گرایی مسیحی جدید را بپذیرن و در عین حال همچنان از منابع مذهبی برای راهنمایی در جستجوی معنا استفاده کنند.
چرا ادیانباید درباره هوش مصنوعی اظهار نظر کنند
پاپ فرانسیس، و پاپ لئوی سیزدهم در قرن نوزدهم، نکته‌ای کلیدی را مطرح کردند: کلیسای کاتولیک می‌تواند و باید درباره تحولات بزرگ فناوری روز اظهار نظر کند، زیرا آنها به پرسش‌های اخلاقی و معنوی مربوط می‌شوند.
انقلاب هوش مصنوعی بسیاری از این پرسش‌های مهم را مطرح می‌کند: چگونه می‌توانیم مانع از تمرکز قدرت در دستان تعداد کمی از افراد شویم؟ چگونه مطمئن شویم که منافع اقتصادی به طور عادلانه بین همه توزیع می‌شود؟ کدام نوع کارها و کدام انتخاب‌ها را باید به هوش مصنوعی بسپاریم، و کدام‌ها را باید برای خود نگه داریم؟ آیا باید اجازه دهیم هوش مصنوعی خلاقیت هنری را بر عهده بگیرد؟ اصلاً هدف زندگی انسان چیست؟
این نوع سوالات همیشه مورد توجه ادیان بوده‌اند. بنابراین رهبران مذهبی می‌توانند درباره آنها اظهار نظر کنند. عدم انجام این کار ممکن است برای مذهب به معنای از دست دادن بزرگترین نقطه عطف اخلاقی قرن باشد.
این به آن معنا نیست که دین همه پاسخ‌های درست را دارد. اما، همانطور که فرانسیس پیشنهاد کرد، می‌توان آن را به عنوان یک قطب‌نما در نظر گرفت. دین در طول هزاره‌ها، فرصت داشته است برخی از «مختصات اساسی» بشریت (نیازهای روانی بنیادی ما) را شناسایی کند و مکانیسم‌هایی برای برآوردن آنها را توسعه دهد.
در سال ۱۸۹۱، پاپ لئوی سیزدهم نمونه‌ای از این رویکرد را در «رِروم نُواروم»، یک نامه پاپی که دیدگاه‌هایش درباره انقلاب صنعتی را بیان می‌کرد، ارائه داد. او مشاهده کرد که مردم گاهی به چیزهایی رضایت می‌دهند که در واقع برای آنها وحشتناک است—مثلاً کار کردن هفت روز در هفته. بنابراین منافع آنها باید محافظت شود. پاپ گفت که به همین دلیل یک وظیفه مذهبی برای رعایت یک روز استراحت وجود دارد: ما باید مانع از آن شویم که مردم به خودشان اجازه دهند به کالا تبدیل شوند.
پاپ جدید لئو فرصت مناسبی دارد تا این استدلال را به قرن بیست و یکم بیاورد.
او در اولین خطابه‌اش به کاردینال‌ها، توضیح داد که در واقع نام لئوی چهاردهم را به دلیل هوش مصنوعی انتخاب کرده است. این نام اشاره به پاپ قبلی، لئوی سیزدهم، دارد که در دوران انقلاب صنعتی اواخر قرن نوزدهم این مقام را بر عهده داشت. آن پاپ قبلی درباره این موضوع اظهار نظر کرد که رشد سرمایه‌داری و فناوری‌های جدید آن زمان ممکن بود کارگران را به کالا تبدیل کند. او استدلال کرد که کلیسای کاتولیک باید از حقوق و کرامت کارگران دفاع کند.
حالا پاپ جدید هم فکر می‌کند کلیسا باید دوباره این نقش را در عصر هوش مصنوعی ایفا کند.
لئوی چهاردهم گفت: در روزگار ما، کلیسا گنجینه تعالیم اجتماعی خود را در پاسخ به انقلاب صنعتی و پیشرفت‌ها در حوزه هوش مصنوعی ارائه می‌دهد که چالش‌های جدیدی برای دفاع از کرامت انسانی، عدالت و کار ایجاد می‌کنند.
در ظاهر، هوش مصنوعی و کاتولیسیسم ممکن است ترکیبی عجیب به نظر برسند. اما وقتی به تاریخ کاتولیک نگاهی می‌اندازید، متوجه می‌شوید که هوش مصنوعی دقیقاً موضوعی است که پاپ باید نظرات محکمی درباره آن داشته باشد. گذشته کلیسا نشان می‌دهد که فناوری چیزی است که باید با آن درگیر شد و در جایی که مناسب است آن را تشویق کرد، در جایی که لازم است از آن انتقاد کرد، اما هرگز نباید از آن کناره گرفت. به ویژه هوش مصنوعی، پرسش‌های بزرگی درباره معنای زندگی انسان مطرح می‌کند، و مهم است که متفکران معنوی درباره آنها اظهار نظر کنند، نه اینکه فقط فناوران نمایش را اداره کنند.
کلیسای کاتولیک؛ سیلیکون ولی قرون وسطی
امروزه بسیاری از مردم کلیسای کاتولیک را از نظر فناوری عقب‌مانده می‌دانند. این کلیسا به دلیل دیدگاه‌های منفی‌اش درباره سقط جنین و پیشگیری از بارداری شناخته شده است و خیلی قبل‌تر از آن، در دوران رنسانس، به دلیل آزار دانشمندان پیشرو مانند جوردانو برونو و گالیله مشهور بود، چون آنها آموزه‌های کلیسا، مانند مرکزیت زمین در جهان، را به چالش کشیدند.
اما اگر به دوران قرون وسطی برگردید، می‌بینید که کلیسای کاتولیک و نوآوری‌های فناوری زمانی دست در دست هم داشتند.
دلیلش این بود که متفکران مسیحی در قرون وسطی ایده‌ای رادیکال توسعه دادند: آنها این نظریه را مطرح می‌کردند که فناوری می‌تواند به ما کمک کند تا انسانیت را به کمال آدم پیش از هبوط بازگردانیم. اگر بخشی از معنای آفریده شدن آدم به صورت خدا این بود که او یک خالق، یک سازنده است، پس شاید کلید رستگاری انسان این باشد که به این جنبه از وجود خود تکیه کند.
حتی در دوران به اصطلاح قرون تاریک، این ایده در صومعه‌ها گسترش یافت، جایی که شعار «اُرا اِت لابورا»—نماز و کار—به طور گسترده رواج داشت. برخی از این صومعه‌ها به کانون مهندسی تبدیل شدند و اختراعاتی مانند اولین چرخ آبی با نیروی جزر و مد و چاه حفاری ضربه‌ای را به وجود آوردند. کاتولیک‌ها همچنین همه چیز از متالورژی و آسیاب‌ها تا استفاده گسترده از ساعت و چاپ را ابداع کردند و تا امروز، مهندسان، نه یک، بلکه چهار قدیس حامی در مذهب کاتولیک دارند.
برایان گرین، استاد کاتولیک که در دانشگاه سانتا کلارا روی اخلاق فناوری تمرکز دارد. او می‌گوید: به طور کلی، دیدگاه کلیسا در گذشته نسبت به فناوری بسیار مثبت بوده است. اما هرچه انسان‌ها قدرتمندتر شده‌اند، کلیسا احساس کرده که باید به چیزهای بیشتری نه بگوید، به ویژه فناوری‌هایی که به نظر می‌رسد مانع زندگی انسان می‌شوند، مانند کنترل تولد یا سلاح‌های هسته‌ای.
چگونه پاپ فرانسیس راه را برای هوش مصنوعی هموار کرد
مشکل کلیسا این است که مخالفت با نوآوری‌های فناوری ممکن است آن را بیش از پیش در تضاد با زندگی مدرن نشان دهد و پاپ فرانسیس در دوران حیات خود متوجه شده بود که کلیسا باید با فناوری درگیر شود.
او برای بحث درباره اینکه چگونه می‌توان از فناوری برای خیر استفاده کرد، در سال ۲۰۱۶ با مارک زاکربرگ از متا، تیم کوک از اپل و اریک اشمیت، که در آن زمان رئیس اجرایی آلفابت بود، ملاقات کرد. او یک هکاتون و همچنین یک رقابت فناوری آب و هوایی را در واتیکان میزبانی کرد و در نامه‌ای به نام «لاداتو سی»، از پتانسیل فناوری برای تغییر آینده بشریت گفت.
اما پاپ فرانسیس همچنین هشدار داد که توسعه هوش مصنوعی نمی‌تواند یک آزادی بی‌قید و شرط باشد. او خواستار مقررات بین‌المللی شد و تأکید کرد که از هوش مصنوعی باید برای «برآوردن نیازهای بشریت» استفاده شود، نه «برای ثروتمندتر کردن و افزایش قدرت بالفعل بالای تعداد کمی از غول‌های فناوری».
فرانسیس همچنین اصرار داشت که ما نباید به هوش مصنوعی به عنوان یک تصمیم‌گیرنده بی‌نقص و خداگونه نگاه کنیم؛ زیرا این کار به مثابه بت‌پرستی خواهد بود.
فرانسیس از پیروانش خواست که یک انسان‌گرایی مسیحی جدید را بپذیرن و در عین حال همچنان از منابع مذهبی برای راهنمایی در جستجوی معنا استفاده کنند.
چرا ادیانباید درباره هوش مصنوعی اظهار نظر کنند
پاپ فرانسیس، و پاپ لئوی سیزدهم در قرن نوزدهم، نکته‌ای کلیدی را مطرح کردند: کلیسای کاتولیک می‌تواند و باید درباره تحولات بزرگ فناوری روز اظهار نظر کند، زیرا آنها به پرسش‌های اخلاقی و معنوی مربوط می‌شوند.
انقلاب هوش مصنوعی بسیاری از این پرسش‌های مهم را مطرح می‌کند: چگونه می‌توانیم مانع از تمرکز قدرت در دستان تعداد کمی از افراد شویم؟ چگونه مطمئن شویم که منافع اقتصادی به طور عادلانه بین همه توزیع می‌شود؟ کدام نوع کارها و کدام انتخاب‌ها را باید به هوش مصنوعی بسپاریم، و کدام‌ها را باید برای خود نگه داریم؟ آیا باید اجازه دهیم هوش مصنوعی خلاقیت هنری را بر عهده بگیرد؟ اصلاً هدف زندگی انسان چیست؟
این نوع سوالات همیشه مورد توجه ادیان بوده‌اند. بنابراین رهبران مذهبی می‌توانند درباره آنها اظهار نظر کنند. عدم انجام این کار ممکن است برای مذهب به معنای از دست دادن بزرگترین نقطه عطف اخلاقی قرن باشد.
این به آن معنا نیست که دین همه پاسخ‌های درست را دارد. اما، همانطور که فرانسیس پیشنهاد کرد، می‌توان آن را به عنوان یک قطب‌نما در نظر گرفت. دین در طول هزاره‌ها، فرصت داشته است برخی از «مختصات اساسی» بشریت (نیازهای روانی بنیادی ما) را شناسایی کند و مکانیسم‌هایی برای برآوردن آنها را توسعه دهد.
در سال ۱۸۹۱، پاپ لئوی سیزدهم نمونه‌ای از این رویکرد را در «رِروم نُواروم»، یک نامه پاپی که دیدگاه‌هایش درباره انقلاب صنعتی را بیان می‌کرد، ارائه داد. او مشاهده کرد که مردم گاهی به چیزهایی رضایت می‌دهند که در واقع برای آنها وحشتناک است—مثلاً کار کردن هفت روز در هفته. بنابراین منافع آنها باید محافظت شود. پاپ گفت که به همین دلیل یک وظیفه مذهبی برای رعایت یک روز استراحت وجود دارد: ما باید مانع از آن شویم که مردم به خودشان اجازه دهند به کالا تبدیل شوند.
پاپ جدید لئو فرصت مناسبی دارد تا این استدلال را به قرن بیست و یکم بیاورد.
