تهیه سند حکمرانی اقتصاد دیجیتال و هوش مصنوعی ضروری است

آی‌تی‌من- فرصت‌ها و چالش‌ها در تحول دیجیتال و حکمرانی هوش مصنوعی در هفتمین پیش رویداد بیستمین کنفرانس بین المللی مهندسی صنایع با حضور کارشناسان اقتصادی مورد بحث و بررسی قرار گرفت.

محمود لیائی، کارشناس اقتصادی در این نشست که دیروز در صندوق توسعه ملی برگزار شد، با اشاره به اینکه در برنامه هفتم پیشرفت، به حکمرانی دیجیتال پرداخته است، گفت: حکمرانی دیجیتال نیازمند داشتن سیاست‌های کلی است که تاکنون دولت‌ها به آن نپرداخته‌اند.

وی با تاکید بر اینکه تحول دیجیتال در کشور از چند سال پیش آغاز شده است و پیش از آن کشور از حکمرانی دیجیتال محروم بود، گفت: طبق برنامه هفتم، دستگاه‌ها موظف هستند تا پایان سال اول برنامه هفتم توسعه حکمرانی دیجیتال توسط دستگاه‌ها صادر شود از این رو مرداد امسال دستگاه‌ها باید سند توسعه دیجیتال را آماده کرده باشند.

لیائی افزود: هرچند از کشورهای توسعه یافته عقب هستیم، اما این مسیر شروع شده است و باید دستگاه‌ها زودتر سند را تهیه کنند و به سمت مسیرهای بعدی حرکت کنند.

وی با اشاره به اینکه حکمرانی هوش مصنوعی بر تغییر سبک زندگی و افزایش بهره وری کسب و کارها تاثیر می‌گذارد، گفت: در ایران نیاز به حکمرانی برای استقلال فناوری داریم که متولی اصلی در حوزه حکمرانی هوش مصنوعی، سازمان ملی هوش مصنوعی است که باید برای تدوین استراتژی ملی تلاش کند.

لیائی خاطر نشان کرد: اکنون سندی را شورای عالی انقلاب فرهنگی در حوزه حکمرانی هوش مصنوعی تدوین کرده هر چند که ناقص است. این سند در مجلس شورای اسلامی ‌مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
 
فناوری‌ها انتظار مردم را بالا برده است
در ادامه این نشست، حمیدرضا احمدیان از دیگر کارشناسان حوزه فضای اطلاعات و اقتصاد دیجیتال با بیان اینکه انتظار مردم از فناوری‌ها بالا رفته است گفت: فضای فناوری مردم را کم حوصله کرده و ارتقای آن از مهمترین نیازهای مردم است، در فضای فناوری‌ها واقعیت‌هایی اتفاق افتاده است که محرک‌های تحول‌های دیجیتال انتظار مردم است.

این کارشناس، با بیان اینکه برای بنگاه‌های اقتصادی افزایش بهره‌وری و رقابت پذیری از طریق هوش مصنوعی محقق می‌شود گفت: فناوری و سکوها تنها بحث تحول دیجیتال نیست بلکه همه مسایل را با یکدیگر باید دید یکی از شاخص‌های هوش دیجیتال بحث میزان پذیرش خطرپذیری و نحوه مدیریت آن در بنگاه‌های اقتصادی است اما قوانین سخت منجر به بروز چالش‌ها می‌شود.

وی تاکید کرد: نگاه بر هر مساله باید زیست بومی ‌باشد در تحول دیجیتال نیز باید زیست بوم را به صورت کامل و با همه مدل‌ها دید.

احمدیان با اشاره به اینکه در پایان سال ۲۰۲۳ میلادی بازار جهانی تحول دیجیتال ۴۵۰ میلیارد دلار ارزش گذاری شد گفت: پیش بینی شده است که تا پایان ۲۰۳۰ به بیش از یک هزار میلیارد دلار برسد.

وی عنوان کرد: بیش از ۷۰ درصد سازمان‌ها بایستی هوش مصنوعی را برای افزایش بهره وری و بهبود تجربه مشترک مورد استفاده قرار دهند، برای شرکت‌هایی که در حوزه هوش مصنوعی، سرمایه گذاری کنند میانگین رشد بهره وری عملیاتی بین ۲۰ تا ۳۰ درصد است.

این کارشناس، خاطر نشان کرد: تفاوت ما با دنیا این است که تحول دیجیتال متفاوت تعریف می‌شود و به عنوان استراتژی‌ها کامپیوتری طراحی می‌شود که درست نیست و انتظار می‌رود که هوش مصنوعی ۴۰ درصد بتواند در بهره وری تاثیر بگذارد ضمن اینکه نگاه ابزاری و علمی در حوزه هوش مصنوعی دو مسیر متفاوت است.
 
دیجیتال سازی با حکمرانی دیجیتال متفاوت است
در ادامه این نشست، محمد فتحیان کارشناس اقتصادی با اشاره به اینکه از دهه ۹۰ فناوری اطلاعات در جهان پررنگ شد، گفت: کشورها سعی می‌کنند در این موضوع ورود کنند ضمن اینکه باید توجه داشت که دیجیتال سازی با حکمرانی دیجیتال متفاوت است؛ دیجیتال سازی دیدگاه‌های ابزاری و ساده انگارانه است.

این کارشناس عنوان کرد: برای ایجاد تحول دیجیتالی باید به ارکان مختلف پرداخت که زیرساخت‌ها، تربیت نیروهای متخصص انسانی، ایجاد رشته‌های جدید دانشگاهی، ایجاد خدمات دیجیتالی، فرهنگ ملی و سازمانی، امنیت فضای دیجیتال، حکمرانی داده، قوانین در حوزه جرایم رایانه ای و حقوق مشتریان از مهمترین موارد است از این رو برای تحقق حکمرانی دیجیتال باید به همه اجزا توجه کرد و چالش‌ها و راهکارها را بررسی کرد.
 
دیجیتال سازی نیازمند سیاست گذاری‌ها کلان است
مجتبی رئیس صفری، یکی دیگر از کارشناسان در ادامه این نشست، با اشاره به اینکه در آینده نزدیک سکوها قدرت‌های بزرگی در دنیا خواهند داشت: سکوها در حوزه‌های کسب و کار قدرتی خواهند داشت که در حکمرانی دیجیتال تاثیر گذار خواهد بود، دولت‌ها در توسعه فناوری‌ها و نقش بنگاه‌ها در حکمرانی دیجیتال نقش مهمی‌ خواهند داشت.

وی اضافه کرد: سیاست گذاری‌های کلان می‌توانند در حکمرانی دیجیتال موفق عمل کند ضمن اینکه در آینده، نفوذ دیجیتال به قدری است که دولت‌ها قدرتی در مقابل آن نخواهند داشت و دغدغه و ظرفیتی برای جامعه و دولت است.

این کارشناس با بیان اینکه نیاز به بلوغ و سیاستگذاری در حوزه حکمرانی دیجیتال هستیم گفت: باید سیاست سایر کشورها در حوزه دیجیتال مورد بررسی قرار گیرد، یکسری از موضوعات نقش سیاستگذاری انسان‌ها را کمتر خواهد کرد و شرکت‌هایی موفق خواهند بود که با این تکنولوژی همسو شوند.

وی ابراز کرد: مقابله یا محدودسازی با دیجیتال می‌تواند در جامعه، اثر عکس بگذارد در کشور ما نگران آسیب‌ها در حوزه کسب و کار و دیجیتال هستند از این رو می‌خواهند در حوزه تسهیل گری ورود کنند اما محدودیت‌ها منجر شده تا مزایا را درک نکنیم.

رئیس صفری ادامه داد: اگر درک درستی از فناوری‌ها ایجاد شود، سیاستگذاری‌ها نیز مناسب می‌شود ضمن اینکه سایر کشورها از جمله چین نیز با چالش‌هایی روبه‌رو است و در حوزه دیجیتال و سکوها با امریکا رقابت می‌کند.

وی با اشاره به اینکه ایران از تکنولوژی‌ها با تاخیر الگوبرداری می‌کند گفت: در ایران از زیرساخت‌های شبکه‌های خارجی استفاده می‌کنیم، این در حالی است که حکمرانی هوشمند با دیجیتال قابل تفکیک نیست و در فضای زندگی و کسب و کارها تحول ایجاد می‌کند.

این کارشناس خاطر نشان کرد: وزارت اقتصاد در پنج سال پیش بانک‌ها را موظف کرد که بحث دیجیتالی را محقق کنند که حتی ۲۰ درصد طرح‌های نقشه راه اجرا نیز اجرا نشد و طرح‌ها منسوخ شد، در سیستم بانکی و مالی کشور بیشتر بر محور نقدینگی و پرداخت پول است اما در کشورهای دیگر بر روی اعتباری کار می‌کنند که یکی از نمونه‌های دیجیتالی اعتبارسنجی است.

به گفته وی، سکوها در دنیا توسعه پیدا کرده است و منجر به توسعه جوامع شده به گونه‌ای که پنج بانک بزرگ دنیا چینی است و ۸۵ درصد تراکنش‌های خرد توسط ۲ سکوی علی بابا و وی چت صورت می‌گیرد سرمایه گذاری در حوزه نوآوری‌ها حرف اول را در چین می‌زند اما آنچه که باعث جلوگیری از توسعه در کشورمان می‌شود بحث محدودیت‌هاست.