بایدها و نبایدهای مجازی در زمان جنگ

آی‌تی‌من- در زمان جنگ 8 ساله ایران و عراق، برای افرادی همچون من که در سنین نوجوانی بودند، دیدن موشک‌ها در آسمان در حین رفت و آمد به خانه و مدرسه و لحظاتی بعد صدای انفجار و لرزیدن شیشه‌ها و برچسب‌هایی که روی آنها می‌زدند و صدای رادیو و یک کانال تلویزیونی که آژیر هشدار قرمز و رفتن به پناهگاه‌ها را پخش می‌کرد، با دنیای امروز و آنها که بمباران‌ها و جنگ را ندیده بودند، تفاوت دارد.

حالا این تنها انفجار بمب‌های اطراف محل کار و زندگی نیست که شنیده و دیده می‌شود. چراکه نسل امروز به واسطه شبکه‌های اجتماعی، می‌تواند هرلحظه شاهد اصابت موشک‌ها به هر نقطه از کشور باشد و قاعدتا احساسی به مراتب متفاوت‌تر از دوران ما را تجربه کنند. بدیهی است که نسل جدید، نیازمند آموزش‌های خاص و مبتنی بر اقتضای دوران فعلی است که شرح جامعی می‌طلبد، اما به سهم خود تلاش کردم تا پاره‌ای از نکات را مرور کنم.
 

1. 1- در زمان جنگ، مردم شاید نه تنها در میان درگیری‌ها گرفتار شوند، بلکه در حالی که تلاش می‌کنند از خطر دوری کنند، ترس را پشت سر بگذارند و به دنبال امنیت باشند، ممکن است با اطلاعات غلطی که به سرعت در رسانه‌های اجتماعی و برنامه‌های پیام‌رسان منتشر می‌شوند، احاطه شوند. در این مواقع باید برای تمرکز و دقت در تصمیم‌گیری، آرامش روان خود را حفظ کنید و این کار با دوری حداکثری از منابع نامعتبر انجام می‌شود.
   
   2- افرادی که دارای مخاطبان بالا در شبکه‌های اجتماعی هستند، باید به شدت مراقب باشند و از طرح هیجانی مسایل و موضوعات غیر مرتبط با تخصص خود اکیدا خودداری کنند. هر توصیه و اظهارنظر غلط می‌تواند موجب گمراهی و تشدید اضطراب در میان مردم شود.
   
   3- آنها که دوران جنگ را ندیده‌اید، اگر دوران کرونا را به خاطر بیاورید، حتما شاهد بوده‌اید که انبوهی از داده‌های غلط در شبکه‌های اجتماعی چه مشکلات، مصیبت‌ها و سواستفاده‌هایی را ایجاد کرد. پس در شرایط فعلی نیز باید مراقبت از سلامت اطلاعاتی و روانی خود را حفظ کنید.
   
   4- باور کنید یا نه، در زمان بمباران‌های دهه 60 نیز افراد سودجو و سارقانی بودند که به قربانیان و اماکن تخریب‌شده هم رحم نمی‌کردند. امروز نیز باید مراقب این افراد که شاید به بهانه‌هایی نظیر عرضه اینترنت ماهواره‌ای، فیلترشکن‌های فعال در این شرایط و ... اقدام به نفوذ، سرقت داده یا پول شما می‌کنند، باشید.
   
   5- و در نهایت، کودکان و نوجوانان که در دنیای جدید به شما نسل Z یا آلفا می‌گویند، در این شرایط خاص به پدر، مادر و بزرگترهای خود اعتماد کنید. آنها با تجربه‌تر از شما هستند و عدم حضور آنها در شبکه‌های اجتماعی به معنای بی‌خبری ایشان از شرایط زندگی و روزگار نیست، اتفاقا امروز بیش از همیشه باید به آنها اعتماد و اتکا کنید.