گام جدید برای اینترنت طبقاتی در ایران

آی‌تی‌من- اواخر تیر ماه بود که جواد حسینی‌کیا، عضو ناظر مجلس در کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه رایانه‌ای با اعلام این‌کهاینترنت بدون فیلتر به شکل آزمایشی برای اساتید برخی دانشگاه‌هایخاص اعمال می‌شود، گفت: «برخلاف برخی نگاه‌ها که درباره فیلترینگوجود دارد، در حال برداشتن فیلترینگ اینترنت برای اساتید و اعضایهیأت علمی‌برخی دانشگاه‌های خاص هستیم که البته این طرح در مقطعی کوتاه و به شکل آزمایشی اجرا می‌شود.»

کمتر از سه ماه بعد از این اظهارات، همزمان با آغاز اعتراضات، اینترنت با بدترین وضعیت سال‌های اخیر خود مواجه شد و دسترسی‌ها تا حدیمحدود شد که کاربران از آن با عنوان اینترنت ملی یاد می‌کنند. موضوع اینترنت اساتید دوباره اوایل بهمن با نامه مرتضی فرخی، معاون حقوقیو امور مجلس وزارت علوم تحقیقات و فناوری به روسای دانشگاه‌ها، مراکز آموزش عالی، پژوهشی و فناوری در خصوص دسترسی اعضای هیاتعلمی‌به اینترنت اوج گرفت و انتقادات زیادی را در فضای مجازی در پیداشت.

در این نامه نوشته شده بود: «دستور فرمایید نسبت به تهیه لیستاعضای محترم هیأت علمی‌آن موسسه جهت دسترسی به اینترنت باز به منظور استفاده از سکوها و تارنماهای بین‌المللی با محتوای علمی،آموزشی، پژوهشی و فناوری به قید فوریت اقدام فرمایید.»

روز قبل نیز عیسی زارع‌پور وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات درباره اینکه اینترنت بدون فیلتر برای اساتید دانشگاه‌ها چه زمانی فعال می‌شود؟ گفت: اینترنت بدون فیلتر به اساتید، مانند اینترنت خبرنگاریاست که وزارت ارتباطات به برخی خبرنگاران داده است. این اینترنت برایدسترسی اساتید به سایت‌هایی که تحریم شده‌اند و برخی از سایت‌هایی که کاربرد چندگانه دارند و احیاناً مورد پالایش (فیلتر) قرار گرفته‌اند، ارائه می‌شود.

وزیر ارتباطات با بیان زمان اجرایی شدن این موضوع به خبرگزاری مهر گفت: در حال فراهم کردن این امکان هستیم ولی هنوز عملیاتی و اجرایی نشده است.

این خبر در روزهایی اعلام شده که خبرهای دیگر از اخراج، تعلیق، قطع همکاری و عدم تمدید قرارداد برخی از اساتید دانشگاه‌ها حکایت دارد.

در شرایطی که فیلترینگ شدید و کاهش سرعت اینترنت همواره با اعتراضاتی همراه بوده و حتی صدای برخی نمایندگان مجلس و چهره‌هایاصولگرا را هم درآورده است، فعال شدن اینترنت بدون فیلتر برایاساتید، گامی‌رو به جلو برای اجرا شدن ایده اینترنت طبقاتی به نظر می‌رسد.

معین‌الدین سعیدی، نماینده مردم چابهار در مجلس، با بیان شعارهایانتخاباتی رییسی گفته بود: «معتقدم آقای رییسی باید نگاهی به شعارهایشان قبل از انتخابات داشته باشند و نسبت به رفع محدودیت‌هاییکه در حوزه فضای مجازی شده است حتما اقدام شود. معیشت میلیون‌هاایرانی تحت تاثیر این موضوع قرار گرفته است. از طرفی هم دوگانگیوجود دارد که افراد خاص دسترسی داشته باشند و بحث اینترنت طبقاتیمطرح می‌شود. این‌که مسوولین بتوانند پشت سر هم توئیت بزنند و در اینستاگرام نظراتشان را مطرح کنند اما مردم دسترسی نداشته باشند، مصداق تبعیض است که با اصل سوم قانون اساسی مغایرت دارد.»

هرچند پیش از این وزیر ارتباطات گفته بود «اینترنت طبقاتی به اینمعنا که طبقه خاصی بخواهند اینترنت پرسرعت استفاده کنند،‌ چنینچیزی نداریم و همه مردم برای ما خاص هستند»، اما تا امروز و در همینهفته‌های اخیر، برخی خبرنگاران و شاغلان در برخی رسانه‌ها، گیمرها و برنامه‌نویسان مشمول برخورداری از امکاناتی خاص برای دور زدن محدودیت‌های خارجی و فیلترینگ داخلی شدند که عملا بر همان اجراییشدن اینترنت طبقاتی مهر تأیید می‌زند.